1. Hazine ve Maliye Bakanlığının ‘’Türk
Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No:
2008-32/34)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği (Tebliğ No: 2022-32/66)’’,
31814 sayılı, 19.04.2022 tarihli Resmî Gazete’de yayımlandı.
2. 2022-32/66 numaralı Tebliğ’in 1.
Maddesine göre,
“28/2/2008 tarihli
ve 26801 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma
Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34)’in 8 inci
maddesinin dokuzuncu fıkrasının sonuna “Ancak sözleşme konusu ödeme
yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi
zorunludur.” cümlesi eklenmiş, on beşinci fıkrasında yer alan
“kararlaştırılması” ibaresi “kararlaştırılması, ödenmesi ve kabul edilmesi”
şeklinde değiştirilmiştir.”
3. Yapılan değişikliklerle birlikte 2008-32/34 numaralı Tebliğ’in 8. maddesinin dokuzuncu fıkrası ile on beşinci fıkrası şu şekilde değiştirilmiştir:
DEĞİŞİKLİKTEN ÖNCE |
DEĞİŞİKLİKTEN SONRA |
MADDE 8- (9)- Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında
akdedecekleri; taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış
sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer
ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak
kararlaştırmaları mümkündür.
|
MADDE 8- (9)- Türkiye’de yerleşik
kişilerin kendi aralarında akdedecekleri; taşıt satış sözleşmeleri dışında
kalan menkul satış sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden
kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli
olarak kararlaştırmaları mümkündür. (Ek cümle: RG-19/4/2022-31814) Ancak sözleşme konusu
ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul
edilmesi zorunludur. |
DEĞİŞİKLİKTEN ÖNCE |
DEĞİŞİKLİKTEN SONRA |
MADDE 8- (15)- On altıncı
fıkra hükümleri saklı kalmak kaydıyla, kamu kurum ve kuruluşlarının veya Türk
Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı şirketlerinin taraf olduğu gayrimenkul
satış ve gayrimenkul kiralama dışında kalan sözleşmelerde, sözleşme bedelinin
ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerin döviz cinsinden
veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkündür.
|
MADDE 8- (15)- On altıncı fıkra hükümleri
saklı kalmak kaydıyla, kamu kurum ve kuruluşlarının veya Türk Silahlı
Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı şirketlerinin taraf olduğu gayrimenkul satış
ve gayrimenkul kiralama dışında kalan sözleşmelerde, sözleşme bedelinin ve bu
sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerin döviz cinsinden veya
dövize endeksli olarak (Değişik ibare: RG-19/4/2022-31814) kararlaştırılması,
ödenmesi ve kabul edilmesi mümkündür.
|
4. 2022-32/66 numaralı Tebliğ’in 2.
Maddesinde, “Bu Tebliğ yayım tarihinde yürürlüğe girer.” düzenlemesi de
mevcuttur. Tebliğ, 19.04.2022 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
5. Anılan düzenlemelerle birlikte, taşıt
satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış sözleşmelerinde sözleşme
bedellerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılmasına imkân
tanınmış; ancak sözleşme konusu ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden
yerine getirilmesi zorunlu kılınmıştır. Kamu kurum ve kuruluşları ile Türk
Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı şirketleri bu zorunluluktan muaf
tutulmuştur.
6. Ayrıca, Türkiye’de yerleşik kişilerin,
§ 19.04.2022 tarihinden önce kendi
aralarında akdetmiş oldukları menkul satış sözleşmelerinin ifası kapsamında,
19.04.2022 tarihinden önce dolaşıma girmiş bulunan döviz cinsinden kıymetli
evraklar kapsamındaki ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine
getirilmesi ve kabul edilmesi şartı aranmayacaktır.
§ 19.04.2022 tarihinden önce düzenlenmiş
faturalar kapsamındaki ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine
getirilmesi ve kabul edilmesi şartı aranmayacaktır.
§ Borsa İstanbul A.Ş. Kıymetli Madenler
ve Kıymetli Taşlar Piyasası’nda döviz cinsinden gerçekleştirilen kıymetli maden
ve kıymetli taş alım satım işlemleri ile bu işlemlerin takası kapsamındaki
ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul
edilmesi şartları aranmayacaktır.
7. Türkiye’de yerleşik kişiler ile
dışarıda yerleşik kişiler arasında akdedilmiş/akdedilecek menkul satış
sözleşmelerine ilişkin ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine
getirilmesi ve kabul edilmesi zorunluluğu yoktur. Taraflardan birinin Türkiye
dışında yerleşik olması durumunda, ödeme yükümlülükleri, döviz cinsinden yerine
getirilebilir ve kabul edilebilir.
8. 19.04.2022 tarihi ve sonrasında döviz
cinsinden düzenlenmiş olan çek vb. ödeme araçları, Türkiye’de yerleşik kişilerin
kendi aralarında akdettikleri/akdedecekleri menkul satış sözleşmelerinde ödeme
yükümlülüklerini yerine getirirken kullanılamayacaktır.
9. Söz konusu düzenlemelerle taşıt satış
sözleşmelerine ilişkin bir hüküm içermediğinden, Türkiye’de yerleşik kişilerin
kendi aralarında akdedecekleri taşıt satış sözleşmelerinde, sözleşme bedeli ile
sözleşme bedelinden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya
dövize endeksli olarak kararlaştırılamayacaktır.
10. Tebliğ’in 8. maddesinin on yedinci
fıkrasına göre,
“4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç
Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamında gerçekleştirilen işlemlere
ilişkin olarak yapılan sözleşmelerde sözleşme bedelinin ve bu sözleşmelerden
kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli
olarak kararlaştırılması mümkündür. Bu işlemlerle ilgili olarak bankaların
taraf olduğu sözleşmelerde, sözleşme bedelinin ve bu sözleşmelerden kaynaklanan
diğer ödeme yükümlülüklerin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak
kararlaştırılması mümkündür.”
4749 sayılı Kanun kapsamında
gerçekleştirilen işlemlere ilişkin olarak yapılan sözleşmelere ilişkin
yükümlülükler, 19.04.2022 tarihinde yapılan değişiklikler kapsamında
olmayacaktır.
11. Tebliğ’in 8. Maddesinin on sekizinci
fıkrasında,
“32 sayılı Karar hükümleri saklı kalmak
kaydıyla, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile bu Kanuna dayalı olarak
yapılan düzenlemeler çerçevesinde sermaye piyasası araçlarının (yabancı sermaye
piyasası araçları ve depo sertifikaları ile yabancı yatırım fonu payları da
dahil olmak üzere) döviz cinsinden oluşturulması, ihracı, alım satımı ve
yapılan işlemlere ilişkin yükümlülüklerin döviz cinsinden kararlaştırılması
mümkündür.”
denilmektedir. Anılan fıkradaki
işlemlere ilişkin yükümlülükler 19.04.2022 tarihinde yapılan değişiklikler
kapsamında olmayacaktır.
12. Taşıt dışında kalan menkul
kıymet, ticari mal, emtia alım-satımına ilişkin ödemelerin TL olarak
yapılmaması durumunda işlemin tarafları için ayrı ayrı olmak ve tekrarı halinde
2 kat olarak uygulanmak şartıyla 11.000,00 TL ila 100.000,00 TL arasında idari
para cezası uygulanacaktır.