Anayasa
Mahkemesinin kadının kocasının soyadını almasına ilişkin 4721 Sayılı Kanun’un
187. maddesinin birinci ve ikinci cümlesinin iptaline ilişkin 22/2/2023 Tarihli
ve 2022/155 E., 2023/38 K. Sayılı kararı 28.04.2023 tarihinde Resmî Gazete’de
yürürlüğe girdi.
İstanbul
8. Aile Mahkemesi tarafından Evlenmeden önceki soyadının kullanılmasına izin
verilmesi talebiyle açılan davada itiraz konusu kuralın Anayasa’ya aykırı
olduğu kanısına varılarak ilgili maddenin iptali talebiyle Anayasa Mahkemesi’ne
başvuruda bulunuldu.
İnceleme
sonucunda Mahkeme tarafından; kadının evlendikten sonra kocasının soyadını
almasının ailenin ortak bir soyadına sahip olmasını mümkün kılan tek seçenek
olmadığı, aile bağlarının korunup güçlendirilmesi amacının kuralla öngörülen
farklı muamelenin makul nedeni olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığı gibi
tespitlerde bulunularak evlenmeden önceki soyadının evlendikten sonra da tek
başına kullanılması bağlamında kadın ve erkek arasında kuralla öngörülen farklı
muamelenin nesnel ve makul bir temele dayanmaması sebebiyle eşitlik ilkesini
ihlal ettiği sonucuna ulaşılmış ve açıklanan nedenlerle 4721 sayılı Kanun’un
187. maddesinin birinci cümlesinin iptaline karar verilmiştir.
Bununla
birlikte 4721 sayılı Kanun’un 187. maddesinin birinci cümlesinin iptali
nedeniyle uygulanma imkânı kalmayan anılan maddenin ikinci cümlesi de 6216
sayılı Kanun’un 43. maddesinin (4) numaralı fıkrası gereğince iptal edilmiştir.
Bu
kapsamda iptal edilen madde şu şekildedir;
“Madde
187- Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya
daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde
önceki soyadını da kullanabilir. Daha önce iki soyadı kullanan kadın, bu haktan
sadece bir soyadı için yararlanabilir.”
Önemli! İlgili kararda anılan cümlelerin iptallerine ilişkin hükümlerin, kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe gireceğine karar verilmiştir.
Kaynak: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/04/20230428.pdf
