Anayasa
Mahkemesi; Covid-19 döneminde uygulanan idari para cezalarının iade
edilemeyeceğine dair kanun maddesini iptal ederek bu dönemde kesilen idari para
cezalarının iadesine ilişkin kararını 05/04/2023 tarihinde verdi.
Başvurunun
özeti; 03/11/2022 tarihli ve 7420 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve
Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un geçici 4.
Maddesinin ikinci cümlesinde yer alan “…tahsil edilmiş olan idari para
cezaları iade edilemez.” ibaresinin Anayasa’nın 2. ve 10. maddelerine
aykırılığı ileri sürülerek iptaline ve yürürlüğün durdurulmasına karar
verilmesi talebinden ibarettir. İptali istenen kanun maddesi ise şu şekildedir;
“24/04/1930
tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu ile 30/03/2005 tarihli ve 5326
Sayılı Kabahatler Kanunu kapsamında Covid-19 salgın hastalığının ülkemizde
yayılmasını önlemek amacıyla 11/3/2020 tarihinden itibaren bu maddenin
yürürlüğe girdiği tarihe kadar verilen ve bu Kanunun yayımlandığı tarih
itibarıyla ilgilisine tebliğ edilmemiş olan idari para cezaları tebliğ
edilemez, tebliğ edilmiş olanların tahsilinden vazgeçilir. Bu maddenin yürürlük
tarihinden önce işlenen söz konusu kabahatler için idari para cezası verilemez,
tahsil edilmiş olan idari para cezaları iade edilemez.”
Anayasa Mahkemesi’ne yapılan itirazın gerekçesinde; idari para cezası düzenlenmesine rağmen henüz tahsil edilemeyen idari para cezalarının tahsilinden vazgeçilirken aynı nedenle tahsil edilmiş olan idari para cezalarının ilgilisine iade edilmemesinin hukuki güvenlik ve öngörülebilirlik ilkelerine aykırı olduğu, aynı nedenden dolayı haklarında idari yaptırım uygulanan kişilerin farklı muameleye tabi tutulması suretiyle eşitlik ilkesinin ihlal edildiği belirtilerek kuralın Anayasa’nın 2. ve 10. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür. Anayasa Mahkemesince yapılan değerlendirme sonucu Covid-19 salgın hastalığının ülkemizde yayılmasını önlemek amacıyla 11/3/2020 tarihinden itibaren bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar verilen idari para cezalarının tahsilinden vazgeçileceği ve bu maddenin yürürlük tarihinden önce işlenen söz konusu kabahatler için idari para cezası verilemeyeceği öngörülmüşken tahsil edilmiş olan idari para cezalarının ise iade edilemeyeceğinin öngörülmesi suretiyle idari para cezalarının muhatapları arasında oluşturulan farklı muamelenin nesnel ve makul bir temele dayanmadığı sonucuna varılmıştır. Dolayısıyla kuralın mülkiyet hakkı bağlamında eşitlik ilkesine aykırılık oluşturduğu sonucuna varılmıştır. Açıklanan nedenlerle kural Anayasa’nın 10. ve 35. maddelerine aykırı bulunarak iptali gerektiği sonucuna varılmıştır.
Kaynak: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/05/20230524-6.pdf
