Anayasa Mahkemesi’nin 2021/16758
başvuru numaralı 07/03/2024 tarihli kararı 4 Temmuz 2024 tarihinde Resmî
Gazete’de yayımlanmıştır.
Başvurunun konusu kat maliki olunan
taşınmaza ilişkin yapı belgesinin iptali talebiyle üçüncü kişi tarafından
açılan davanın kişiye ihbar edilmeyerek yargılamaya katılımının sağlanmaması
nedeniyle mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.
Olay, başvurucunun ortak alan olan su
deposu ve hidrofor alanı projeye aykırı olarak maliki olduğu dükkâna dahil edip
yapı kayıt belgesi aldığı ve bunu yaparken diğer kat maliklerinden onay
almadığı iddiasında olan apartman yöneticisi tarafından yargı yoluna
gidilmesinden kaynaklanmaktadır. Başvurucu ise yapı kayıt belgesinin iptalini
ancak kesinleşen mahkeme hükmünün icrası aşamasında idare tarafından kendisine
gönderilen yazı ile öğrendiği söylemektedir.
Başvurucu Anayasa Mahkemesine
başvurusunda, Mahkemece davanın kendisine ihbar edilmemesi sebebiyle yargılama
aşamasında delil sunma ve iddialarını ispat etme imkanından yoksun kaldığını, bu
nedenle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma
hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür. AY md. 36 ise “Herkes, meşru
vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya
davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir. Hiçbir mahkeme, görev ve yetkisi
içindeki davaya bakmaktan kaçınamaz.” şeklindedir.
Anayasa Mahkemesi, başvurucunun davalı
idare ile örtüşen menfaatlerinin bulunduğu ayrıca başvurucunun özellikle
ihtilaf konusu taşınmazın maliki olması sebebiyle dava konusu uyuşmazlığa
ilişkin yalnızca kendisi tarafında ileri sürülebilecek iddialar olabileceğine
değinmiştir.
AYM uyuşmazlığın idari dava olduğunu,
iptal işleminin başvurucunun doğrudan etkilediği, böyle bir idari dava
katılamamasının mahkemeye erişim hakkına müdahale teşkil ettiğini belirtmiştir.
Yapılan bu inceleme sonucu, İdari
Yargılama Usulü Kanunu’nun 31.maddesinden anlaşıldığı üzere mahkemenin usul
ekonomisi gereği davayı üçüncü kişiye ihbar edip etmeme hususunda takdir
yetkisi olsa dahi, somut olayda bireysel yararın daha ağır bastığı
gerekçesiyle, başvurucunun sonucundan
doğrudan etkilendiği bir idari davanın yargılama sürecine katılımının
sağlanmaması nedeniyle mahkemeye erişim hakkına yönelik bir müdahalenin
bulunduğu, Anayasa’nın 36.maddesinde güvence altına alınan mahkemeye erişim
hakkının ihlal edildiğine hükmetmiştir.
Kaynak: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/07/20240704-7.pdf
