Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yapılan düzenlemeyle, araç takip sistemleri, kamera sistemleri, görüntü kayıt cihazları ve acil durum butonlarının montajına ilişkin teknik gereklilikler belirlenerek araç güvenliği artırıldı. Ayrıca, bazı maddeler ve ekler yürürlükten kaldırılarak mevzuat sadeleştirildi, montaj uygunluk süreçleri güncellendi ve veri güvenliği standartları güçlendirildi. Yayımlandığı tarih itibarıyla yürürlüğe giren yönetmelikle, araç üreticileri ve yetkili montaj firmaları için yeni yükümlülükler getirildi.
Yönetmelik
şu şekildedir:
MADDE
1- 26/10/2016 tarihli ve 29869 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmeliğin
6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde ve
7 nci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde yer alan “Ek V/D’de”
ibareleri “Ek VI’nın 3.2 nci maddesinde” şeklinde
değiştirilmiştir.
MADDE
2- Aynı Yönetmeliğin 19 uncu maddesi yürürlükten
kaldırılmıştır.
MADDE
3- Aynı Yönetmeliğin Ek IV’ünün 3.4 üncü
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“3.4-
Projeye tabi olmayan tadilatlar; bu Ekin 4 üncü maddesinde yer alan tadilat
dışında kalan ve tanıtım bildirimlerindeki özellikleri değiştirmeyen ve
araçlarla ilgili kanun veya yönetmeliklerin sınırları içerisinde kalan
tadilatlardır. Bu tadilatlar için
Ek VI’nın 3.2 nci maddesinde yer alan montaj uygunluk
raporu veya seri montaj belgesine istinaden seri montaj uygunluk raporu
düzenlenir. Aracın trafiğe tescili için Karayolları Trafik Kanununun
32 nci maddesi uygulanır.”
MADDE
4- Aynı Yönetmeliğin Ek V/D’si ve Ek
V/E’si yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE
5- Aynı Yönetmeliğin
Ek VI’sının 3.2 nci maddesi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“3.2-
Montaj ile ilgili inceleme sonucunun olumlu olması halinde, montaj uygunluk raporu
onay kuruluşu veya onay kuruluşunun tip onay belgelendirme işlemleri kapsamında
görevlendirdiği kuruluş tarafından, seri montaj uygunluk raporu ise seri montaj
belgesini haiz firma tarafından düzenlenir. Bu Ekin 4.1 inci maddesi
kapsamında montajı yapılacak cihaz ya da cihazların oluşturduğu sisteme ilişkin
inceleme sonucunun olumlu olması halinde, montaja uygun cihaz raporu onay
kuruluşu veya onay kuruluşunun tip onay belgelendirme işlemleri kapsamında
görevlendirdiği kuruluş tarafından düzenlenir. Onay kuruluşu veya onay
kuruluşunun tip onay belgelendirme işlemleri kapsamında görevlendirdiği kuruluş
tarafından, bu Ekin 4.1 inci maddesi kapsamında montaj yapmak isteyen
kuruluşun inceleme sonucunun olumlu olması halinde seri montaj belgesi
düzenlenir. İncelemeler, onay kuruluşu veya onay kuruluşunun tip onay
belgelendirme işlemleri kapsamında görevlendirdiği kuruluş tarafından, kontrol
formlarına göre yapılır. Söz konusu montaj uygunluk raporu, seri
montaj uygunluk raporu, seri montaj belgesi ve montaja uygun cihaz raporuna
ilişkin şablonlar ile ilgili mevzuat şartlarına bağlı olarak oluşturulan
kontrol formları, onay kuruluşu veya onay kuruluşunun tip onay belgelendirme
işlemleri kapsamında görevlendirdiği kuruluşun internet sitesinde yayımlanır.”
MADDE
6- Aynı Yönetmeliğin Ek VI’sının 4.1 inci
maddesi aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir.
“4.1-
M1, M2 ve M3 kategorisi araçlara,
araç takip sistemi, kamera sistemi, görüntü kayıt cihazı, acil durum butonu
montajı
4.1.1-
Araç takip sistemi montajı
Motorlu
araçlara, asgari olarak aşağıda belirtilen teknik gereklilikleri sağlayan araç
takip sistemlerinin montajı yapılabilir. Araç takip sisteminin özellikleri
şunlardır:
a)
GPS, GLONASS, BeiDou veya GALILEO uydu sistemlerinden en az biri ile
uyumlu olmalıdır.
b)
Aracın gerçek zamanlı konumunu takip edebilmeli ve belirlenen kontrol merkezine
veri aktarımı sağlayabilmelidir.
c)
Konum bilgisinin kontrol merkezine gönderim periyodu en az 10 saniye olmalı ve
kontrol merkezi tarafından uzaktan parametrik olarak ayarlanabilmelidir.
ç)
İnternet bağlantısının olmadığı durumlarda en az 3000 adet konum bilgisini
kendi hafızasında tutabilmeli ve bağlantı sağlandığında belirlenen kontrol
merkezine yükleyebilmelidir.
4.1.2-
Kamera sistemi montajı
Motorlu
araçlara, asgari olarak aşağıda belirtilen teknik gereklilikleri sağlayan
kamera sistemlerinin montajı yapılabilir. Kamera sisteminin özellikleri
şunlardır:
a)
Kullanılan kameraların şoför ve yolcu kimliğinin tanımlanabilmesine yardımcı
olabilmesi için çözünürlüğü asgari 2 MP olmalıdır.
b)
Gidiş istikametindeki yol kesimini kayıt altına alan kameraların
görüntü sensörünün dinamik aralığı asgari 120db olmalıdır.
c)
Kameralar tarafından kayıt altına alınan görüntüler, kontrol merkezi tarafından
belirlenecek formatta doğrudan veya görüntü kayıt cihazı vasıtasıyla
iletilebilir olmalıdır.
ç)
Araç içerisini kayıt altına alan kameraların global shutter özellikli
görüntü sensörü bulunmalıdır.
d)
Gidiş istikametindeki yol kesimini kayıt altına alan
kameralar Led Flicker Mitigation özelliğine sahip
olmalıdır.
e)
Araç içine takılan kameralar en az IP65 koruma standardına sahip olmalıdır.
f)
Kameralar, -40° ~ +80° sıcaklık aralığında çalışabilme özelliğine sahip
olmalıdır.
g)
Kameralar, görüntüleri kayıt cihazına kablo üzerinden iletmelidir. Kablolar,
BM/AEK Regülasyon 118 onaylı olmalıdır.
ğ)
Kameralar, kullanıldığı aracın elektrik sistemine uygun çalışacak şekilde güç
bağlantılarını desteklemeli ve bu güç yapılarına uyumlu şekilde çalışabilme
özelliğine sahip olmalıdır.
h)
Kameralar ISO 16750-3 ve asgari IK08 dayanıklılık standartlarına uygun
olmalıdır.
ı)
Araç içerisini kayıt altına alan kameralar, TS EN 62471 standardına
uygun entegre Infrared (IR) aydınlatmaya sahip olmalıdır.
i)
Kameralar, asgari 110° yatay, 50° dikey görüş açısına sahip olmalıdır.
4.1.3-
Görüntü kayıt cihazı montajı
Motorlu
araçlara, asgari olarak aşağıda belirtilen teknik gereklilikleri sağlayan
görüntü kayıt cihazlarının montajı yapılabilir. Görüntü kayıt cihazının
özellikleri şunlardır:
a)
-30° ~ +70° sıcaklık aralığında sorunsuz çalışabilme özelliğine sahip
olmalıdır.
b)
Kaydedilen verilere yetkisiz erişimi engelleyecek asgari güvenlik
mekanizmalarına sahip olmalıdır.
c)
Asgari 4G/LTE bağlantılarını desteklemelidir.
ç)
Montajı yapılan araçta acil durum butonu bulunması halinde, butona basıldığında
kayıtları, ilgili buton aktivasyonu ile bağlantısı anlaşılabilir bir şekilde
kaydetme özelliğine sahip olmalıdır.
d)
Belirlenen kontrol merkezi tarafından uzaktan güncelleme ve kayıtlara uzaktan
erişim özelliğini haiz olmalıdır.
e)
Görüntülerin güvenli, şifreli ve kesintisiz bir şekilde saklanmasını
sağlamalıdır.
f)
Görüntüler kontrol merkezi tarafından belirlenecek formatta sıkıştırılarak
kaydedilmelidir. Cihazın hafıza kapasitesi, görüntüleri en az 1 ay
saklayabilecek yeterlilikte (cihaza bağlı kamera adedi başına asgari 512 GB)
olmalıdır.
g)
Video kayıtları kontrol merkezi tarafından belirlenen parçalar halinde
kaydedilmelidir.
ğ)
Cihaza bağlı hafıza dolduğu zaman, ilk kayıtlardan başlayarak eski kayıtların
üzerine yazmalıdır.
h)
Montajı yapılan araçta acil durum butonu bulunması halinde, butona basıldığında
cihaz alarm moduna geçmeli ve pre-alarm (alarm anından 30 sn.
öncesi) ve post-alarm (alarm anından 5 dk sonrası) zaman aralığını
alarm anı olarak etiketleyerek kaydetmelidir, pre-alarm ve post-alarm
parametreleri, belirlenen kontrol merkezi tarafından uzaktan
değiştirilebilmelidir.
ı)
Aracın kontak durumunu algıyabilmeli ve kontak açıldıktan en geç 1
dakika içerisinde veri kaydına başlayabilmelidir.
i)
Kontak kapandıktan sonra varsayılan olarak 15 dakika açık kalabilmeli ve bu
açık kalma süresi parametrik olarak değiştirilebilmelidir.
j)
Panik butonuna basıldığında kaydedilen görüntüleri güvenlik ve doğrulama
amacıyla işaretleyebilmelidir.
k) Unicast ve multicast video
iletimi yapabilme özelliğine sahip olmalıdır.
l)
USB Type-c portu bulunmalıdır.
m)
ISO 16750-3 standardına uygun ve BM/AEK Regülasyon 10 onayı
olmalıdır.
n)
Kullanıldığı aracın elektrik sistemine uygun çalışacak şekilde güç
bağlantılarını desteklemeli ve bu güç yapılarına uyumlu şekilde çalışabilme
özelliğine sahip olmalıdır.
o)
Elektrik bağlantısının kesilmesi durumunda mevcut kaydedilen görüntülerin
etkilenmemesi özelliğine sahip olmalıdır.
4.1.4-
Acil durum butonu montajı
Motorlu
araçlara, asgari olarak aşağıda belirtilen teknik gereklilikleri sağlayan acil
durum butonlarının montajı yapılabilir. Acil durum butonunun özellikleri
şunlardır:
a)
En az 3 cm çapında ve kırmızı renkte olmalıdır.
b)
Görüntü kayıt cihazı ile güç ve veri bağlantısı bulunmalıdır.
c)
Asgari IP64 koruma standardına sahip olmalıdır.
ç)
M1 kategorisi araçta bir adedi şoför mahallinde olmak üzere
asgari 2 adet bulunmalıdır, bulunması halinde M2 ve M3 kategori
araçlarda şoför mahallinde bir adet ve bunun dışında her 4 metrede asgari 1
adet olmak üzere araç içerisinde eşit olarak dağıtılmış acil durum butonları
konumlandırılmalıdır ve çift katlı araçlarda acil durum butonu her kata ayrıca
uygulanmalıdır.
d)
Şoför mahallinde bulunuyorsa aydınlatma özelliği bulunmamalıdır.
e)
Şoför mahalli dışında yer alıyorsa aydınlatma özelliğine sahip olmalıdır.
4.1.5-
Bu Ekin 4.1.1 inci ila 4.1.4 üncü maddelerinde yer alan cihazlar ve bu
cihazların montajının uygunluğu; bu Ekin 3.2 nci maddesinde
belirtilen esaslara göre montaja uygun cihaz raporu, seri montaj belgesi ve
seri montaj uygunluk raporu ile tevsik edilir.
4.1.6-
Bu Ekin 4.1.1 inci ila 4.1.4 üncü maddelerinde yer alan cihazların birden
fazlasının eş zamanlı uygulanması veya tek bir cihazın birden fazla cihaza
ilişkin gereklilikleri sağlaması durumunda, ilgili cihazlar tek bir montaja
uygun cihaz raporu, ilgili montaj tek bir seri montaj belgesi ve tek bir montaj
uygunluk raporu ile tevsik edilir.
4.1.7-
Kullanılan cihaz ve yazılımlara ilişkin siber güvenlik gereklilikleri ile
kontrol merkezi koordinasyonunda gerçekleştirilecek verilerin iletilmesi,
toplanması, depolanması ve işlenmesine ilişkin hususlar, onay kuruluşunun tip
onay belgelendirme işlemleri kapsamında görevlendirdiği kuruluş tarafından,
İçişleri Bakanlığının uygun görüşü alınarak belirlenir ve internet sitesinde
yayımlanır. Bu Ekin 4.1 inci maddesi kapsamında montajı
gerçekleştirilecek cihazlara ilişkin kontrol merkezi İçişleri Bakanlığınca
belirlenir.
4.1.8-
Bu Ekin 4.1.1 inci ila 4.1.4 üncü maddelerinde yer alan cihazlara ilişkin
gereklilikler onay kuruluşunun tip onay belgelendirme işlemleri kapsamında
görevlendirdiği kuruluş tarafından, dokümanlar üzerinden kontrol edilir. Firma,
ilgili hususlar hakkında dokümanları ve beyanlarını dosyaya ekler.”
MADDE
7- Aynı Yönetmeliğin Ek XVI’sı yürürlükten
kaldırılmıştır.
MADDE
8- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE
9- Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Teknoloji Bakanı
yürütür.
Kaynak:
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2025/02/20250218-2.htm