I.
GİRİŞ
Birleşik Krallık Yüksek Mahkemesi, Birleşik Krallık dışında gerçekleşen kripto para mübadelesinde, çalınan paranın takibinin yapılabilmesi için rakip işletmenin müşteri bilgilerini açıklamasına hükmetmiştir. Bu karar ile birlikte, Yüksek Mahkeme`nin kripto dolandırıcılığından dolayı kaybettikleri malvarlıklarını geri almak isteyen dolandırıcılık mağdurlarını desteklemek için geniş yetkilerini kullanmaya istekli olduğunu bir kez daha görülmüştür.
II.
DAVANIN KONUSU
Davacı,
Birleşik Krallık`ta mukim bir kripto borsası olan LMN`dir. LMN`ye ait 10,7
milyon dolar değerinde kripto para, kripto para hırsızlığı sonucunda
çalınmıştır. Davalılar Bitflyer Holdings Inc., Binance Holdings Ltd ve Coinbase
Inc`in de bulunduğu yedi adet kripto para borsaları ve bunlar ile ilişkili
gerçek tüzel kişilerdir. Davalı
şirketler, Japonya, Cayman Adaları, Singapur, Amerika Birleşik Devletleri,
Güney Afrika ve Seyşeller`de mukimdir.
Zimmete
geçirilen parasını kurtarmak isteyen davacı LMN, Mahkeme`den, Mahkeme`nin yargı
alanı dışında kalan davalı yabancı kripto para borsaları olan şirketlerden
bilgi edinilmesi için karar vermesini (Norwich
Pharmacal Order ve Bankers Trust
Order) talep etmektedir.
Kripto parayı kendi adına tutmakta olan
davacı LMN, geleneksel bankacılığa benzer şekilde her müşteriden aldığı tutarı
müşteriye ödemekle mükelleftir. Davacının kripto para karşılıklarının belirli bir
yüzdesine, internet üzerinden sıcak cüzdanlar (hot wallet) aracılığıyla erişilebilmektedir.
Bilgisayar korsanları, LMN`nin sistemlerine erişim
sağladıktan sonra, ondan milyonlarca dolar değerinde kripto parayı kendi
hesaplarına aktarmışlardır. Bunun üzerine, LMN, bir uzmana bilgisayar
korsanları tarafından aktarılan kripto paraları takip etmesi talimatını vermiştir. Ancak, takip bir mübadele adresine (exchange address) ulaştığında, uzman bundan
sonra kripto paralara ne olduğunu keşfedememiştir. Bunun nedeni, mübadele
adreslerinin, kripto para borsasının kendisine ait olduğu ve işlettiği adresler
olmasıdır. Bu tür adreslerin belirli bir müşteriyle ilişkili olduğu kabul
edilirken, kripto paranın ilgili müşterinin hesabına fiilen yatırılması,
(şirket içi bir muhasebe uygulaması aracılığı ile) zincir dışı (off-chain) gerçekleşmektedir. Bir mübadele
adresine alınan kripto para, genellikle birden çok müşterinin isteklerine
hizmet vermek için kullanılan bir 'çok amaçlı cüzdanda (omnibus wallet) kripto borsası tarafından birleştirilmektedir.
Uzmanın çalışmaları sonucunda, mübadele adresi olan
26 alıcı tespit edilmiştir.
LMN, tüm bu adresler mübadele adresleri olduğundan, işlemlerin arkasındaki kişiler hakkında kripto borsalardan bilgi almadan kripto paraları takip etmeyi sürdürmenin mümkün olmadığı ileri sürülmüştür. LMN`nin temel iddiası, işlemler davalılardan biri veya davalılar ile ilişkili bir şirket tarafından işletilen kripto borsalarda yürütüldüğünden, bu kripto borsaların Müşterinizi Tanıyın (Know Your Customer veya KYC) ve Kara Para Aklamayı Önleme (Anti Money Laundering veya AML) bilgilerini topladığı ve bu nedenle bu bilgileri temin edebileceği yönündedir. Bu kapsamda davalılardan bilgi edinilmesine ilişkin talepte bulunmuştur.
III.
MAHKEMENİN KARARI VE DEĞERLENDİRME
Mahkeme, davalı kripto borsalarının,
davacı LMN`ye Müşterinizi Tanıyın bilgileri dahil müşteri bilgilerini ayrıntılı
bir biçimde sağlamasına hükmetmiştir.
Öncelikle, Mahkeme tarafından Norwich
Pharmacal ve Bankers Trust kapsamında bir bilgi edinilmesi ilişkin karar
verilmesi için şartların karşılandığı sonucuna varılmıştır.
Bu karar doğrultusunda, kripto
borsalarına LMN`ye aşağıdaki bilgileri sağlayacaktır:
“Hedef
Kripto Para`nın tutulduğu müşteri hesaplarına ilişkin olarak:
(a)
hesap adı,
(b)
hesap(lar)la ilgili olarak sağlanan tüm KYC bilgi ve belgeleri,
(c) davalıların hesap sahibinin kimliğini
tespit edilmesini sağlayacağını düşündüğü e-posta adresleri, ikamet adresleri,
telefon numaraları ve banka hesabı detayları gibi bilgi ve belgeler (…)”
İşbu karar, İngiliz mahkemelerinin kripto dolandırıcılığı mağdurlarına çalınan kripto paraları geri alma konusunda yardım etmeye istekli olduğunu bir kez daha göstermektedir. İngiliz Usul Hukuku`nun esnekliği ile kripto para hırsızlığı mağdurları için tanıdığı olanaklar ilgi uyandırıcıdır.
Çeviren ve Hazırlayan: Av. Erse Kahraman
Kaynak:
https://www.lexfutura.ch/was-uns-gerade-beschaeftigt/artikel/the-london-high-court-has-ordered-crypto-exchanges-based-outside-the-uk-to-disclose-customer-information-to-a-rival-operator-to-help-track-stolen-funds/
Kararın
tamamına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz: https://www.lexisnexis.com/uk/lexispsl/bankingandfinance/document/316762/6700-8MG3-CGX8-00W3-00000-00/LMN-v-Bitflyer-Holdings-Inc-%28a-company-registered-in-Japan%29-and-others
