İlgili Cumhurbaşkanlığı
Kararnamesi ile Diyarbakır,
Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa
şehirlerinde ve sadece OHAL döneminde geçerli olmak
üzere yargı alanına ilişkin düzenlemeler getirilmiştir.
Sürelerin Durması;
Dava açma, icra takibi
başlatma, başvuru, şikayet, itiraz, ihtar, bildirim, ibraz ve zamanaşımı
süreleri, hak düşürücü süreler ve zorunlu idari başvuru süreleri de dahil olmak
üzere bir hakkın doğumu, kullanımı veya sona ermesine ilişkin tüm süreler,
İdari Yargılama Usulü Kanunu, Ceza Muhakemesi Kanunu ve Hukuk Muhakemeleri
Kanunu ile usul hükmü içeren diğer kanunlarda taraflar veya ilgililer
bakımından belirlenen süreler ve bu kapsamda hakim tarafından tayin edilen
süreler ile arabuluculuk ve uzlaştırma kurulularındaki süreler 6 Şubat'tan
itibaren 6 Nisan'a kadar durdurulmuştur.
Ayrıca İcra ve
İflas Kanunu ile takip hukukuna ilişkin diğer kanunlarda belirlenen süreler ve
bu kapsamda hakim veya icra ve iflas daireleri tarafından tayin edilen süreler,
nafaka alacaklarına ilişkin icra takipleri hariç olmak üzere tüm icra ve iflas
takipleri, taraf ve takip işlemleri, yeni icra ve iflas takip taleplerinin
alınması, ihtiyati haciz kararlarının icra ve infazına ilişkin işlemlerin aynı
tarih aralığında durdurulması kararlaştırılmıştır.
Önemine binaen
belirtilmelidir ki bu süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden
günden itibaren işlemeye başlayacak.
Kapsam Dışında
Kalanlar;
Suç ve ceza,
kabahat ve idari yaptırım ile disiplin hapsi ve tazyik hapsi için kanunlarda
düzenlenen zamanaşımı süreleri, Ceza Muhakemesi Kanunu'nda düzenlenen koruma
tedbirlerine ilişkin süreler ile Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda düzenlenen
ihtiyati tedbiri tamamlayan işlemlere ilişkin süreler, Türkiye Büyük Millet
Meclisi ve Cumhurbaşkanı seçimleri bakımından ilgili kanunlarda düzenlenen
süreler durma süresi kapsamı dışında bırakılmıştır.
Durma süresince,
icra ve iflas hizmetlerinin aksamaması için gerekli tedbirler alınacaktır.
Bu hükümler, 6
Şubat 2023 tarihi itibarıyla yerleşim yeri olağanüstü hâl ilan edilen iller
olan gerçek ve tüzel kişiler ile aynı tarihte bu illerde bulunan kişiler
bakımından ülke genelinde uygulanacaktır.
Ayrıca bu
düzenlemeler, olağanüstü hal ilan edilen illerin barosuna 6 Şubat 2023 tarihi
itibarıyla kayıtlı avukatlar ile diğer barolara kayıtlı olup aynı tarihte bu
illerde bulunan avukatlar tarafından takip edilen dava ve işlerle ilgili olarak
bu avukatlar bakımından ülke genelinde uygulanacaktır.
Olağanüstü hal ilan
edilmeyen illerin barosuna kayıtlı avukatların ve bürolarında çalışan
kişilerin, olağanüstü hal ilan edilen illerde kan veya kayın hısımlarının
bulunması veya olağanüstü hal ilan edilen illerde felakete uğrayanların
kurtarılması, meydana gelen hasar ve zararın telafi edilmesi ya da ihtiyaçların
karşılanması amacıyla bu illere gitmeleri halinde bu hükümler, söz konusu
avukatlar tarafından takip edilen dava ve işlerle ilgili olarak bu avukatlar
bakımından 6 Mart 2023 tarihine kadar ülke genelinde uygulanacaktır.
Yerleşim yeri
olağanüstü hal ilan edilmeyen iller olan kişilerin, olağanüstü hal ilan edilen
illerde kan veya kayın hısımlarının bulunması veya olağanüstü hal ilan edilen
illerde felakete uğrayanların kurtarılması, meydana gelen hasar ve zararın
telafi edilmesi ya da ihtiyaçların karşılanması amacıyla bu illere gitmeleri
halinde bu hükümler, söz konusu kişiler bakımından 6 Mart 2023 tarihine kadar
ülke genelinde uygulamada olacaktır.
Duruşma Ve
Müzakerelerin Ertelenmesi
Hükümlerde yer alan
gerçek ve tüzel kişiler ile avukatlar, yerleşim yeri olağanüstü hal ilan edilen
iller dışında kalan gerçek ve tüzel kişiler aleyhine icra ve iflas takibi,
taraf ve takip işlemi ile ihtiyati haciz kararlarının icra ve infazına ilişkin
işlemleri yapabilecek. Bu imkandan yararlanan gerçek ve tüzel kişiler ile avukatlar,
işlemi başlattığı tarihten itibaren ve işlem kapsamında durma süresinden
yararlanamayacak.
Durma süresince
duruşmaların ve müzakerelerin ertelenmesi de dahil olmak üzere alınması gereken
diğer tüm tedbirler ile buna ilişkin usul ve esasları, Yargıtay ve Danıştay
bakımından ilgili Başkanlar Kurulu, ilk derece adli ve idari yargı mercileri
ile bölge adliye ve bölge idare mahkemeleri bakımından Hakimler ve Savcılar
Kurulu, adalet hizmetleri bakımından Adalet Bakanlığı belirleyecek.
Hırsızlık Ve
Yağma Suçlarında Gözaltı
OHAL ilan edilen
yerlerde bulunan sulh ceza hakimlikleri veya mahkemeler tarafından düzenlenen
yakalama emri üzerine yakalanan kişinin en geç 24 saat içinde yetkili hakim
veya mahkeme önüne çıkarılamaması ve sesli ve görüntülü iletişim sisteminin
kullanılamaması durumunda bu kişinin yakalandığı yer sulh ceza hakimi veya
mahkemesi tarafından sorgusu yapılacak veya ifadesi alınacak.
OHAL ilan edilen
yerlerde olağanüstü hal süresince Türk Ceza Kanununda yer alan hırsızlık ve
yağma suçlarında gözaltı süresi, şüphelinin yakalama yerine en yakın hakim veya
mahkemeye gönderilmesi için zorunlu süre hariç, yakalama anından itibaren 4
günü geçemeyecek.
Delillerin
toplanmasındaki güçlük veya şüpheli sayısının çokluğu nedeniyle Cumhuriyet
savcısı, gözaltı süresinin 3 gün süreyle uzatılmasına yazılı olarak emir
verebilecek.
Tutukluluğa itiraz,
tahliye talepleri ve tutukluluğun incelenmesi dosya üzerinden karara
bağlanabilecek. Tahliye talepleri de tutukluluğun incelenmesiyle birlikte
karara bağlanabilecek.
Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 108. maddesi uyarınca yapılan tutukluluğun incelenmesi, bir defaya mahsus olmak üzere 60 günlük süreyle resen yapılacak.
Yukarıda belirtilen düzenleme, yayım tarihi olan 11.02.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Kaynak : https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/02/20230211M1-1.pdf
