Bilindiği üzere, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da 2020 yılında yapılan değişiklik ile, taahhüt sürecine ilişkin usul ve esasların Rekabet Kurulu tarafından çıkarılacak olan tebliğ ile düzenleneceği hükme bağlanmıştı. Bunun üzerine, Taahhüt Tebliği taslağı, 27 Kasım 2020 tarihinde Rekabet Kurumu’nun internet sitesinde yayımlayarak kamuoyu görüşüne açılmıştı. En nihayetinde, kamuoyunun görüşleri çerçevesinde Taahhüt Tebliği 11 Şubat 2021 tarihinde Kurul tarafından kabul edildi ve ikincil mevzuat ortaya çıktı. Bu sayede, birçok yasal boşluk ve belirsizlik, düzenli bir yasal çerçeve çizilerek belirli hale getirildi.
16.03.2021 Tarihli ve 31425 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Taahhüt Tebliği’nin amacı yürütülmekte olan bir ön araştırma ya da soruşturma sürecinde 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 4’üncü veya 6’ncı maddesi kapsamında ortaya çıkan rekabet sorunlarının giderilmesine yönelik olarak ilgili teşebbüs ya da teşebbüs birliklerince taahhüt sunulmasına, sunulan taahhütlerin Rekabet Kurulu tarafından ilgili teşebbüs ve teşebbüs birlikleri açısından bağlayıcı hale getirilmesine ve izlenmesine ilişkin usul ve esasların düzenlenmesidir.
Taahhüt tebliği, açık ve ağır ihlaller hariç olmak üzere, 4054 sayılı Kanunun 4’üncü veya 6’ncı maddesi kapsamında ortaya çıkan rekabet sorunlarının giderilmesine yönelik olarak ilgili teşebbüslerce ya da teşebbüs birliklerince sunulan taahhütleri kapsamaktadır.
1. Taahhüt Sürecinin Başlatılması ve Taahhüt Görüşmeleri
Haklarında yürütülen bir incelemeye taahhütle son verilmesini isteyen taraflar, ön araştırma veya soruşturma sürecinde taahhüt sunma talebinde bulunabileceklerdir. Taahhüt sunma talebi, ancak soruşturma bildiriminin tebliği tarihinden itibaren 3 ay içerisinde Kurum’a iletilecektir. Bu sürenin geçmesinin ardından Kurum’a sunulan taahhüt sunma taleplerinin dikkate alınmayacağı Taahhüt Tebliği’nde açıkça düzenlenmiştir.
Tarafların taahhüt sunma taleplerini Kurum’a iletmelerinin ardından Kurul, ilgili anlaşma, karar veya uygulamanın açık ve ağır ihlal niteliğini ve gerekli gördüğü diğer hususları değerlendirerek taahhüt görüşmelerinin başlatılmasına ya da taahhüt sunma talebinin reddine ve taahhüt sürecinin sonlandırılmasına karar verir.
Tarafların taahhüt sunma talebinde bulundukları aşamada, inceleme konusu rekabet sorunlarının yeterli açıklıkta ortaya konamamış olması ve daha detaylı araştırmaya ihtiyaç duyulması halinde Rekabet Kurumu;
- Taleplerin sunulduğu aşamada taahhüt görüşmelerinin başlatılması veya taahhüt sunma talebinin reddi kararını erteleyebilir.
- Bu durum ön araştırma aşamasında ortaya çıkarsa, taahhüt görüşmelerinin soruşturma sürecine bırakılmasına karar verebilir.
Taahhüt görüşmeleri sözlü veya yazılı olarak gerçekleştirilebilir. Sözlü olarak gerçekleştirilen görüşmeler, görüşmelere katılanlarca mutabık kalınan bir tutanak ile kayıt altına alınır.
Taahhüt görüşmeleri sonucunda, taahhüt sunmaya karar veren tarafların, Kurum’un belirleyeceği zamana uymak kaydı ile, taahhüt metnini taahhüt metninin ticari sırlardan ve gizli bilgilerden arındırılmış bir nüshasını ve bir özetini Kurum’a sunmaları gerekecektir.
2. Taahhüt Metni
Taahhüt metni, sunulan taahhüdü açık bir şekilde içermelidir. Taahhüt metni alternatif taahhütler içeremez.
Aynı zamanda, taahhüt metninin aşağıdaki hususlarla birlikte gerekli görülen diğer hususları da açıkça içermesi gerekmektedir:
- Giderilmesi amaçlanan taahhüt sorunu,
- Taahhüdün ne olduğu, piyasaya etkisi, rekabet sorununu nasıl çözeceği,
- Ne zamandan başlanarak yerine getirileceği, ne kadar süreyle ve ne şekilde uygulanacağı,
- Taahhüdün uygulanmasında gözetilecek süreler, hangi hallerde bu sürelerin uzayabileceği,
- Taahhüde uyumun nasıl izleneceği,
- Şikayetçi veya üçüncü kişilerle anlaşma sağlanmasının gerekli olduğu hallerde, anlaşma sağlandığına ilişkin belgeler ve
- Yapısal taahhütler sunulması halinde elden çıkarma sürecinin yürütülmesine ilişkin detaylar.
Taahhüt metninin sonunda tarafların, sundukları taahhüdün rekabet sorunlarını giderebileceğine ve taahhüt metninde belirtilen şartlarla taahhüdü yerine getirmeyi kabul ettiklerine dair beyanına yer verilir. Taahhüt metni, taahhüt sunan tarafı temsile yetkili kişilerce imzalanır.
3. Taahhüdün Niteliği ve Değerlendirilmesi
Rekabet sorunlarının niteliğine göre davranışsal ve yapısal taahhütler tek başlarına veya birlikte sunulabileceği düzenlenmiştir. Taahhüt rekabet sorunlarıyla orantılı, bu sorunları gidermeye elverişli, kısa sürede yerine getirilebilir ve etkili şekilde uygulanabilir olmalıdır. Tarafların Kanuna uyacaklarına ilişkin genel beyanları taahhüt niteliği taşımamaktadır. Üçüncü kişilerin eylemlerine yönelik taahhütte bulunulamaz.
Taahhüdün değerlendirilmesi aşamasında ise Kurul tarafından söz konusu rekabet sorununun açık ve ağır ihlal olup olmadığı, taahhüdün nitelik ve metin itibariyle Taahhüt Tebliği’nde öngörülen düzenlemelere uygunluğu ve rekabet sorununu giderme konusundaki yeterliliği başta olmak üzere gerekli görülen diğer hususlar da dikkate alınacaktır.
Taahhüdün Kurul tarafından uygun bulunmaması halinde; Kurul, bir kereye mahsus olmak üzere Kurul’un değerlendirmeleri çerçevesinde ve belirlediği süre içinde taahhütte değişiklik yapabileceğine ya da taahhüt sürecinin sonlandırılmasına karar verebilecektir. Burada, Kurul’un, taahhütte değişiklik yapılmasına imkân verip vermemesi tamamen Kurul’un takdirine bağlı olacaktır.
Taahhüdün uygun bulunması halinde ise ilgili taraf açısından bağlayıcı hale getirilerek aşağıdaki kararlardan birine hükmedilecektir:
- Ön araştırma aşamasında, soruşturma açılmaması,
- Açılmış soruşturma mevcutsa, taahhüdü ilgili taraf açısından bağlayıcı hale getirerek açılmış soruşturmaya son verilmesi, veya
- Taahhüt hakkında üçüncü kişilerin görüşlerinin alınmasının ardından tekrar değerlendirilmesi.
4. Üçüncü Kişilerin Görüşlerinin Alınması
Kurul tarafından taahhüt hakkında üçüncü kişilerin görüşlerinin alınmasına karar verilmesi halinde, taahhüt metninin ticari sır ve gizli bilgi içermeyen özeti, kararı takiben 10 gün içerisinde; gönderilmek veya Kurum’un internet sitesinde yayımlanmak suretiyle ilgilere ulaştırılacaktır. İlgililer ise görüşleri ile görüşlerinin ticari sır ve gizli bilgi içermeyen nüshasını ve gizlilik talepleri olması halinde ek olarak bu taleplerini yazılı olarak Kurul tarafından belirlenen sürede bildirmekle yükümlüdür.
5. Taahhütte Değişiklik Yapılması
Tarafların taahhütte değişiklik yapmayı tercih etmeleri halinde, değiştirilmiş taahhüt metnini ve ek olarak işbu metnin ticari sırlardan ve gizli bilgilerden arındırılmış nüshasını ve özetini Kurul’un belirlediği sürede Kurum’a göndermeleri gerekmektedir. Kurul’un değiştirilmiş metni uygun bulması halinde soruşturma açılmamasına, açılmış soruşturmaya son verilmesine veya tekrar şikayetçi ve üçüncü kişilerin görüşlerinin alınmasına karar verilebilecektir.
6. Taahhüt Sürecinin Sonlandırılması
Taahhüt metninin veya değiştirilmiş taahhüt metninin Kurum veya Kurul tarafından belirlenen süre içinde sunulmaması ya da usulüne uygun şekilde sunulan taahhüt metninin veya değiştirilmiş taahhüt metninin geri çekilmesi durumunda taahhüt sürecinin sonlandırıldığı kabul edileceği düzenlenmiştir.
Taahhüt sürecinin sona erdirilmiş olması halinde verilen karar bağlayıcı olacak ve taraflar tekrar taahhüt sunma talebinde bulunamayacaktır.
7. Taahhüdün Bağlayıcı Hale Getirilmesi
Kurul’un taahhüdü uygun bularak ilgili taraflar açısından bağlayıcı hale getirmesine karar vermiş olması; bu kararın, rekabet sorununu ortaya çıkaran anlaşmanın ya da uygulamanın ihlal olup olmadığının tespiti anlamına gelmeyeceği düzenlenmiştir.
Ek olarak, bağlayıcı hale getirilmiş olan Kurul kararında aşağıdaki hususlara da yer verilmesi gerekmektedir:
- Taahhüt veren taraflar,
- Rekabet sorunları,
- Taahhüdün içeriği,
- Taahhüdün ne zamandan başlanmak suretiyle yerine getirileceği,
- Taahhüdün geçerlilik süresi,
- Taahhüdün uygulanma süreci,
- Taahhüdün rekabet sorunlarını nasıl çözeceği,
- Taahhüdün izlenmesine yönelik detaylı süreç,
- Taahhüdün hangi hallerde geçersiz olacağı, ve
- Taahhüde uyulmaması halinde uygulanacak yaptırımlar.
Kaynak: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/03/20210316-6.htm
