Yargıtay İçtihadı
Birleştirme Büyük Genel Kurulu 2021/2 Esas 2023/1 Karar Sayılı 20.01.2023
tarihli kararı ile hem rehinle teminat altına alınmış hem de kambiyo senedine
bağlanmış alacağın tahsili için aynı anda hem rehinin paraya çevrilmesi yolu
hem de kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapılamayacağına dair
kararında özetle;
Alacaklının alacağını
kambiyo senedi ile teminat altına almış olmasının yanında ayrıca ipotekle de
teminat altına almış olması halinde 2004 Sayılı İcra İflas Kanunu’nun 45. ve
167. maddeleri uyarınca başlatılan icra takiplerinde takip talebinde “tahsilde
tekerrür olmamak kaydıyla” aynı alacak için kambiyo senetlerine mahsus yolla
takip başlatılması yanında ayrıca ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile icra
takibi yapılmasının mümkün olup olmadığı konusunda Yargıtay 12. Hukuk Dairesi
ile Yargıtay 11, (Kapatılan) Yargıtay 13, (Kapatılan) Yargıtay 19. Hukuk
Daireleri ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararları arasında içtihat aykırılığı
bulunduğu belirtilerek içtihat aykırılıklarının içtihatların birleştirilmesi
yoluyla giderilmesine karar verilmesi talep edilmiştir.
Alacaklının alacağı hem
rehin ile teminat altına alınmış hem de kambiyo senedine bağlanmış ise alacaklı
sıra gözetilmeksizin rehinin paraya çevrilmesi yolu ile takip yollarına veya
kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip yollarından birine başvurabilir.
2004 Sayılı Kanun’un 45. maddesinde önce rehine başvurulması kuralına yer
verildikten sonra istisnalarına yer verilmiş olması karşısında, aynı anda
tahsilde tekerrür etmek kaydıyla da olsa aynı alacaktan dolayı aynı borçluya
karşı her iki takibe de aynı anda başvurulabileceği sonuncuna varılamaz. Bu
durumda alacaklı her iki takip yollarından birini tercih etmek bakımından
serbesttir. Dolayısıyla alacaklı bu takip yollarından birini tercih ederek
takip başlattığında bu icra takibi devam ederken aynı alacak için “tahsilde
tekerrür olmamak” kaydı içerse bile diğer takip yoluna başvuramaz. Aksi halde
aynı alacak için aynı borçluya karşı derdest bir icra takibi var iken mükerrer
olarak 2. bir takibin yapılması söz konusu olur. İcra takibinin türleri farklı
olsa bile her iki icra takibindeki para alacağı da aynı hukuki ilişkiden doğmuş
olduğundan derdestlik meydana gelir.
Rehinle teminat altına
alınmış ve ayrıca kambiyo senedine de bağlanmış alacağın tahsili amacıyla,
tahsilde tekerrür etmemek kaydıyla borçlu aleyhine hem rehinin paraya
çevrilmesi yolu ile hem de kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip
başlatılması menfaatler dengesini bozacağı gibi takip ekonomisine de aykırıdır.
Rehinle teminat altına
alınmış ve ayrıca kambiyo senedine de bağlanmış alacağın tahsili amacıyla,
tahsilde tekerrür etmemek kaydıyla borçlu aleyhine hem rehinin paraya
çevrilmesi yolu ile hem de kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip başlatılması
halinde; borçlu şikâyet yolu ile icra mahkemesine başvurarak aleyhine
başlatılan ikinci takibin iptalini isteyebilir. Bu husus kamu düzeni ile ilgili
olup süresiz şikâyete tabidir şeklinde karar vermiştir.
Kaynak:
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/07/20230716-11.pdf
