Abartılı reklamlar katlanarak artıyor olsa da insanların çoğunun blockchain teknolojisinin nasıl çalıştığına, akıllı sözleşmenin ne olduğuna ve ne şekilde kullanılabileceğine ilişkin bilgisi bulunmamaktadır. Bu sebeple, blockchain teknolojisine ilişkin kısa bir giriş yapmak istedik.
Blockchain Nedir ve Nasıl Çalışır?
Blockchain, bir merkeze bağlı olmayan dağıtık bir kayıt defteridir.
Halk dilinde konuşmak gerekirse, aynı kopyaya sahip ve arı matematiğe dayalı ortak sözleşmelerle kendi kayıtlarını değiştiren bilgisayar ağıdır.
Bunun için herhangi bir merkezi sunucuya ya da aracıya gerek yoktur. Blockchain, Bitcoin, Ethereum, Hyperledger için teknolojik bir veri tabanıdır.
Bitcoin Ethereum’a Karşı
Şimdi en popüler iki blockchain ağını karşılaştıralım. Bitcoin, uzun süredir kripto para alanına hakim olup bu hakimiyetini bırakmayı düşünmemektedir.
Bitcoin, resmi mevzuatları atlatıp işlemlerin aracı tarafından teyit edilmesine gerek olmayan çevrimiçi ödeme sistemleri yaratmak amacıyla piyasaya çıkartılmıştır. Ethereum ise bir başka kripto para projesidir ancak daha fazla olanak bulunmaktadır.
Ethereum, akıllı sözleşme denilen sözleşmeleri tanıtmış olup sözleşmede tanımlanan kurallar ile işlem yapılması yöntemini sunmuştur. Basit bir şekilde söyleyecek olursak, Bitcoin merkeze bağlı olmayan para birimleri için bir platformken Ethereum ise hem merkeze bağlı olmayan para birimleri platformu olup en önemli ise güvenilir üçüncü kişiler (bazı merkezi sunucular) olmaksızın çalışabilen uygulamalar için bir motordur.
Akıllı Sözleşme
Akıllı sözleşme, blockchain ağında depolanan kod parçasıdır. Sözleşmeyi kullanan tüm tarafların mutabık kaldığı koşulları tanımlamaktadır. Böylece, gerekli şartların sağlanması halinde belirli işlemler ifa edilmektedir.
Akıllı sözleşmeler, ağda bulunan her bir bilgisayarda saklandığından, herkes ifa etmeli ve aynı sonuçları almalıdır. Bu şekilde kullanıcılar sonucun doğrulundan emin olabilmektedir.
Bir örnekle her şeyi daha kolay şekilde anlatabiliriz. Lojistik sektöründen bir örnek verecek olursak, arkadaşınıza bir palet mal göndermek istiyorsunuz.
Arkadaşınıza güveniyorsunuz ancak malları taşıyacak olan kişiye güvenmiyorsunuz. Diğer bir taraftan, ona ödeme yapmayacağınızı düşünerek taşıyacak kişi de size güvenmiyor.
Bu sebeple, taşıyıcı ile ödemenin teslimatın ardından birkaç gün içinde yapılacağına dair sözleşme imzalamanız gerekmektedir. Genelde bu sürece üçüncü kişiler dahil olmakta, resmi evrak ve sözleşmeler taranıp, yazdırılıp imzalanmaktadır.
Akıllı sözleşmelerin yardımıyla bu süreci daha kolay bir hale getirebiliriz. Bu kuralları kod içinde tanımlayabiliriz.
Yükleme gününde, nakliye için akıllı sözleşmeye ödeme yaparsınız. Ödeme teslimatının alıcı tarafından onaylanmasına kadar burada tutulur ve sonrasında akıllı sözleşme parayı taşıyıcıya otomatik olarak havale eder.
Peki mallara takip cihazı takmamız durumunda ne olacaktır? Bu durumda, alıcı süreçten bertaraf edilerek konum şartlarının karşılanmasıyla birlikte ödeme otomatik olarak gönderilmiş olur.
Sonuç
Bu yazı, Blockchain ve Akıllı Sözleşmeler konusuna yalnızca kısa bir giriş niteliğindedir. Bu teknoloji, merkeze bağlı olmayan yeni işler için pek çok olanak sağlamakta ve masraflı üçüncü taraflara olarak gerekliliği kaldırmaktadır.
Pek çok yeni girişim bu teknoloji üzerinde çalışmakta olup büyük girişimler ise aracıya gerek olmaksızın doğrudan birbirleri ile işbirliği yapabilmeleri adına kapalı ağlarında bunu test etmektedirler.
