I. Kooperatiflerin kuruluş ve anasözleşme değişiklik işlemleri ile kurucu ortak sayıları ve çalışma bölgelerinin belirlenmesi
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından 02.07.2018 tarih ve 30466 sayılı Resmi Gazete’de, “Kooperatiflerin Kuruluş Ve Anasözleşme Değişiklik İşlemleri İle Kurucu Ortak Sayıları Ve Çalışma Bölgelerinin Belirlenmesi Hakkında Tebliğ” yayımlanmış ve kooperatiflerle ilgili önemli düzenlemeler getirilmiştir.
Söz konusu Tebliğ ile kuruluş, işleyiş ve denetim hizmetlerine ilişkin düzenlemeleri Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca yürütülen kooperatif ve kooperatif üst kuruluşları için faaliyet konularına göre çalışma bölgeleri ve asgari kurucu ortak sayıları ile kuruluş ve ana sözleşme değişikliği izin işlemlerine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.
Tebliğ’e göre, kooperatiflerin kuruluş ve ana sözleşme değişikliği izin işlemleri Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü’nce yürütülecektir. Ancak il müdürlükleri de bu yetkiyi, Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar dahilinde kullanabilecektir.
Kuruluş izin başvuruları esnasında istenilecek gerekli bilgi, belge ve dilekçe örnekleri, Genel Müdürlük internet sitesinde yayımlanacaktır. Kooperatif kuruluş izni almak için sırasıyla;
a) Kooperatif anasözleşmesi Merkezi Sicil Kayıt Sisteminde (MERSİS) düzenlenerek bu sistem üzerinden ticaret sicili müdürlüğüne gönderilir.
b) Bakanlıkça belirlenen sayıda anasözleşme ticaret sicili müdürlüğünde yetkilendirilmiş personel huzurunda kurucu ortaklarca imzalanır.
c) Kuruluş talebini içeren bir dilekçe ekinde anasözleşme ve gerekli diğer belgeler ile izin merciine başvurulur.
İzin mercii, gerekli gördüğü hallerde ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile özel hukuk tüzel kişilerinden bilgi, belge ve görüş isteyebilecektir.
Anasözleşme, ticaret sicili müdürlüğünde yetkilendirilmiş personel huzurunda imzalanacak ve mühürlenecektir. Sonrasında anasözleşmede değişiklik yapılmasının istenilmesi halinde, kurucularca izin merciine anasözleşme nüshası adedince düzeltme beyanı verilecektir.
Kuruluş izin işlemi tamamlandıktan sonra ticaret sicili müdürlüğünde kooperatifin kuruluşu 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 3 üncü maddesine göre tescil ettirilerek bu maddede belirtilen hususlar Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan ettirilecektir.
Anasözleşme değişikliği izin işlemi tamamlandıktan sonra izin verilen değişiklikler kooperatif genel kurulunda görüşülecek olup genel kurulca kabul edilen değişiklikler ticaret sicili müdürlüğünde tescil ettirilecektir.
Asgari kurucu ortak sayısı ve çalışma bölgesi belirlenenler dışında kalan kooperatifler en az 7 ortak tarafından kurulacak ve ana sözleşmede belirlenebilecek çalışma bölgesinde faaliyet gösterecektir.
II. Tütün üretim ve pazarlama kooperatifi hakkında düzenlemeler
02.07.2018 tarih ve 30466 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Kooperatiflerin Kuruluş Ve Anasözleşme Değişiklik İşlemleri İle Kurucu Ortak Sayıları Ve Çalışma Bölgelerinin Belirlenmesi Hakkında Tebliğ”in düzenlediği bir diğer önemli husus da tütün üretim ve pazarlama kooperatifleri hakkındadır.
Tebliğ’e göre, tütün üretim ve pazarlama kooperatifinin en az 250 tütün üreticisi gerçek kişi tarafından kurulması gerekmektedir. Tütün üretim ve pazarlama kooperatifi için her ilçe bir çalışma bölgesi olacak olsa da, tütün üretim ve pazarlama kooperatifi bulunmayan ilçede kurulacak kooperatifin çalışma bölgesi, kooperatif bulunmayan diğer sınır ilçeleri kapsayacak şekilde Bakanlıkça genişletilebilecektir.
Her çalışma bölgesinde en fazla bir kooperatif kurulabilecek olup gerekçeli olarak talep edilmesi halinde Bakanlıkça, üretim kapasitesi, ekonomik ve sosyal şartlar göz önünde bulundurularak aynı çalışma bölgesinde birden fazla tütün üretim ve pazarlama kooperatifinin kuruluşuna da izin verilebilecektir.
Aynı dağıtım bölgesi ve tarife grubunda yer alan elektrik tüketim aboneleri tarafından yenilenebilir enerji üretim kooperatifleri kurulabilecektir.
Faaliyet konuları aynı veya birbiriyle ilgili nitelikte olmak şartı ile, en az 7 kurucu bir araya gelerek kooperatiflerce kooperatif birliği, kooperatif birliklerince ise kooperatifler merkez birliği kurulabilecektir.
Av. Pınar Yar Karaata
