Sermaye Piyasası Kurulu Tarafından 13 Mart 2025 Tarihinde Yayımlanan Tebliğler Hakkında Değerlendirme
Giriş
Kripto varlık piyasasının hızla
büyümesi, bu alandaki düzenleyici çerçevenin genişletilmesini zorunlu
kılmıştır. Sermaye Piyasası Kurulu ("SPK"), 13 Mart 2025 tarihli
Resmî Gazete’de yayımladığı bir dizi tebliğ ile kripto varlık hizmet
sağlayıcılarına ("KVHS") ilişkin önemli düzenlemeler getirmiştir. Bu
düzenlemeler, sektörün faaliyetlerini belirli bir çerçeveye oturtarak yatırımcı
haklarını korumayı ve piyasa istikrarını sağlamayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda
yayımlanan başlıca tebliğler şunlardır:
1. Kripto
Varlık Hizmet Sağlayıcıların Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Tebliğ
(III-35/B.1)
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2025/03/20250313-5.htm
2. Kripto
Varlık Hizmet Sağlayıcıların Çalışma Usul ve Esasları ile Sermaye Yeterliliği
Hakkında Tebliğ (III-35/B.2)
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2025/03/20250313-6.htm
3. Bilgi
Sistemleri Bağımsız Denetim Tebliği (III-62.2)'nde Değişiklik Yapılmasına Dair
Tebliğ (III-62.2.b)
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2025/03/20250313-7.htm
4. Bilgi
Sistemleri Yönetimine İlişkin Usul ve Esaslar Tebliği (VII-128.10)
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2025/03/20250313-8.htm
İşbu kapsamda, söz konusu düzenlemeler
detaylı şekilde ele alınarak değerlendirilecektir.
1. Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıların
Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Tebliğ
(Tebliğ No: III-35/B.1)
Bu tebliğ, KVHS'lerin kuruluş ve
faaliyet süreçlerine ilişkin esasları belirlemektedir. Tebliğ kapsamında;
- Anonim ortaklık olarak kurulma
zorunluluğu,
- Payların nama yazılı olması ve
sermayenin nakit karşılığı ödenmesi,
- SPK tarafından belirlenen sermaye
yeterliliği şartlarının sağlanması,
- Kurucu ve yöneticilerin belirli
niteliklere sahip olması,
- İç denetim, iç kontrol ve risk
yönetim sistemlerinin oluşturulması gibi hususlar düzenlenmiştir.
Ayrıca, KVHS'lerin faaliyetlerini
şeffaf bir yapıda yürütmesi ve yatırımcı haklarını koruyacak mekanizmalar
oluşturması zorunlu kılınmıştır.
2. Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıların
Çalışma Usul ve Esasları ile Sermaye Yeterliliği Hakkında Tebliğ
(Tebliğ No: III-35/B.2)
Bu tebliğ, KVHS'lerin faaliyet
izinleri, hizmet kapsamları ve sermaye yeterliliklerine ilişkin detayları
belirlemektedir. Ana düzenlemeler şu şekildedir:
- İzin Alma Zorunluluğu:
KVHS’lerin faaliyet gösterebilmesi için SPK’dan izin alması gerekmektedir.
- Faaliyet Alanları:
Kripto varlık alım-satımı, saklama hizmetleri, yatırım danışmanlığı ve finansal
analiz gibi alanlar tanımlanmıştır.
- Sermaye Yeterliliği:
Platformların en az 150 milyon TL, saklama kuruluşlarının ise en az 500 milyon
TL sermaye ile kurulması zorunlu hale getirilmiştir.
- Müşteri İşlemleri:
Emir yönetimi, likidite yükümlülükleri ve saklama esaslarına ilişkin kurallar
belirlenmiştir.
- Listeleme ve Listeden Çıkarma:
Kripto varlıkların listelenmesi için proje güvenilirliği, hukuki durum ve
teknolojik altyapı gibi kriterler esas alınmıştır.
Tebliğ, kripto varlık hizmet
sağlayıcılarının faaliyet izinlerinden listeleme kriterlerine, saklama
hizmetlerinden müşteri işlemlerine kadar geniş bir çerçeve çizmektedir. Ayrıca,
sermaye yeterliliği ve likidite yükümlülükleri gibi finansal koşulları detaylandırarak
piyasanın güvenli ve şeffaf bir şekilde işlemesini amaçlamaktadır.
Özellikle müşteri varlıklarının
korunması, fiyat manipülasyonunun önlenmesi ve düzenleyici denetimlere uyum
gibi hususlar ön plana çıkmaktadır. Tebliğ kapsamında faaliyet gösterecek
platformların yüksek sermaye yeterliliği şartlarını yerine getirmesi zorunlu
tutulmuş, böylece yatırımcıların haklarının korunması ve piyasa istikrarının
sağlanması hedeflenmiştir.
3. Bilgi Sistemleri Bağımsız Denetim
Tebliği (III-62.2)'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ
(Tebliğ No: III-62.2.b)
Bu düzenleme ile KVHS'ler, bilgi
sistemleri bağımsız denetimi kapsamına alınmıştır. Tebliğe göre;
- Bağımsız denetimler yılda en az bir
kez yapılacaktır.
- Bilgi güvenliği, veri bütünlüğü ve iş
sürekliliği kontrolleri değerlendirilecektir.
- Denetim raporları, SPK ve ilgili
yönetim kurullarına sunulacaktır.
- Uyumsuzluk halinde idari para cezası
veya lisans iptali gibi yaptırımlar uygulanacaktır.
Bu düzenleme, KVHS'lerin bilgi
güvenliği ve uyumluluk süreçlerini daha sıkı bir denetime tabi tutarak sektörde
güvenliği artırmayı hedeflemektedir.
4. Bilgi Sistemleri Yönetimine İlişkin
Usul ve Esaslar Tebliği (VII-128.10)
(Tebliğ No: VII-128.10)
Bu tebliğ, KVHS'lerin bilgi
sistemlerinin yönetimine yönelik çerçeveyi belirlemektedir.
Düzenlemeler arasında;
- Bilgi sistemleri stratejilerinin iş
hedefleriyle uyumlu olması,
- Politikaların yazılı hale getirilmesi
ve düzenli olarak güncellenmesi,
- Kritik sistemlere erişim
denetimlerinin artırılması,
- Bilgi güvenliği politikalarının yılda
en az bir kez gözden geçirilmesi gibi unsurlar yer almaktadır.
Ayrıca, 31 Aralık 2025 tarihine kadar
uyum süresi tanınmıştır.
Sonuç
Son yayımlanan tebliğler, kripto varlık
piyasasında faaliyet gösteren kuruluşlara yönelik önemli yükümlülükler
getirmiştir. Bu düzenlemeler;
- Piyasada şeffaflığı artırmayı,
- Yatırımcıların haklarını korumayı,
- Bilgi güvenliği ve denetim
süreçlerini güçlendirmeyi amaçlamaktadır.
Özellikle sermaye yeterliliği, izin
süreçleri, listeleme kriterleri ve denetim yükümlülükleri gibi alanlarda
yapılan düzenlemeler, piyasanın güvenli ve düzenli bir şekilde işlemesini
sağlayacaktır. KVHS’lerin bu yeni mevzuata uyum sağlamaları hem yasal gereklilikler
hem de piyasa itibarı açısından büyük önem taşımaktadır.
Bu bağlamda, sektör oyuncularının SPK
tarafından belirlenen esaslara uygun hareket etmeleri ve gerekli iç denetim
mekanizmalarını kurmaları kritik önem taşımaktadır. Sektörün düzenlemelere
uyumu, kripto varlık piyasasının uzun vadeli sürdürülebilirliği açısından
belirleyici olacaktır.
İşbu düzenlemeler, kripto varlık
sektöründe faaliyet gösteren tüm hizmet sağlayıcılara kapsamlı ve bağlayıcı
kurallar getirerek sektörde güveni artırmakta ve piyasa düzenine katkı
sağlamaktadır. Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının bu düzenlemelere
titizlikle uyum sağlamaları hem yasal yükümlülüklerini yerine getirmeleri hem
de piyasa itibarı açısından kritik önem taşımaktadır.
Av. Büşra Çebi Doğan
