1. Genel Olarak
7511 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile
Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 4054 sayılı Rekabetin
Korunması Hakkında Kanun’a 29 Mayıs 2024 tarihi itibarıyla mühim değişiklikler
getirmiş durumdadır. [1] [2]
Söz konusu Tadil Kanunu kapsamında temelde
iki köklü değişiklik söz konusu olup işbu değişikliklerden ilki savunma hakları
ikincisi ise Soruşturma Heyeti’nin ek görüş yazma zorunluluğu konuları
etrafında şekillenmiştir. Savunma ve ek görüşe dair süre uzatım imkânlarının kısıtlanmış
olması hususu da, rekabet soruşturmaları süresinin kısalması bakımından oldukça
mühim olup işbu çalışmamızın kapsamına dahil olacaktır.
Değişiklikler 29 Mayıs 2024 tarihi
itibariyle yürürlüğe girmiş ve o gün itibarıyla uygulanmaya başlanmıştır. Öncelikle
ve önemle; Tadil Kanunu’nun geçiş süreci öngörmediği hususunu vurgulamakta
fayda bulunmaktadır. Zira söz konusu Kanun yayım tarihinden itibaren tüm
soruşturma bildirimleri açısından geçerli ve uygulanılır olacaktır. Bu
itibarla, 29 Mayıs 2024 ve sonrasında tebliğ edilen soruşturma bildirimlerine
cevaben teşebbüsler tarafından yazılı savunma sunulmayacak olup 29 Mayıs
2024 tarihi öncesi Soruşturma Bildirimi tebliğ edilen fakat işbu bildirime
karşı birinci yazılı savunmanın sunulmadığı örneğindeki bir soruşturma
sürecinde; birinci yazılı savunmanın sunulmasının gerekmeyeceği söylenebilir.
Zira belirttiğimiz gibi; Tadil Kanunu geçiş süreci öngörmemiş olup sair devam
süreçlerine aşağıda tarafımızca değinilecektir.
2. Soruşturma Taraflarının Savunma
Hakkı Hususu
Bahse konu değişiklik ile birinci
yazılı savunma tamamen ortadan kalkmış olup üçüncü yazılı savunma ise
Soruşturma Heyeti’nin görüş değiştirmesine bağlanmış durumdadır.
Bu itibarla; eski dönemde tarafların
sahip olduğu üç adet yazılı ve bir adet sözlü savunma hakkının yeni dönemde bir
adet yazılı savunma ve bir adet sözlü savunma olarak değiştiğini görmekteyiz.
Tarafların sahip olduğu işbu tek
savunma hakkı Soruşturma Raporu’na yapılacak savunmadır ve ancak Soruşturma
Heyeti’nin bu savunma sonucunda görüşünü değiştirmesi durumunda taraflar bir
savunma hakkı daha elde edebilmektedir.
Neticeten, Soruşturma Heyeti’nin
savunma sonucunda görüş değişikliği yoksa soruşturma kapsamında tarafların tek
yazılı savunma hakkı olacaktır. Görüldüğü üzere yazılı savunmalara ilişkin
değişikliğe gidilmiş olup sözlü savunma sürecinde değişiklik yapılmamıştır.
3. Soruşturma Heyeti’nin Ek Yazılı
Görüş Yazma Zorunluluğu Hususu
Kurum, Tadil Kanunu öncesinde ikinci
yazılı savunmaya yanıtlarını bir ek yazılı görüş hazırlamak mecburiyetindeydi. Yeni
dönemdeki değişiklik ile ise; Soruşturma Heyeti, ancak yazılı savunma
neticesinde görüş değiştirir ise ek yazılı görüş hazırlayacaktır. Görüş
değişikliği yoksa hazırlamayacaktır. Yani heyetin görüş değiştirmemesi
durumunda soruşturma sürecinde sözlü savunma aşamasına geçilmiş olacaktır.
Heyetin ek görüşünü 15 gün içerisinde,
tarafların da buna karşı savunmalarını 30 gün içerisinde hazırlaması
gerekmektedir.
Tadil Kanunu ile işbu 15 ve 30 günlük
sürelere ilişkin süre uzatım imkânı ise kaldırılmış durumdadır. Eski dönemde
Heyetin ek yazılı görüş sunma süresi ve tarafların üçüncü savunmasını sunma
süresi talep üzerine uzatılabiliyor iken yeni dönemde bunlar net bir şekilde
kaldırılmıştır.
4. Tadil Kanunu’nun Uygulanması ve
Soruşturma Süreci Zamanlamalarına Etkisi
Tadil Kanunu 29 Mayıs 2024 itibarıyla
yürürlüğe girmiş olup işbu tarih itibarıyla uygulanmaya başlanmıştır. Bu durum,
tebliğ edilecek güncel soruşturma bildirimlerine cevaben birinci yazılı savunma
sunulmayacağı anlamını taşımaktadır.
Soruşturma Raporu’nun yazılması ve buna
karşı savunmanın sunulabilmesi adına öngörülen sürelerde ve işbu sürelerin bir
kereye mahsus olmak üzere uzatılmasına dair hükümlerde bir değişiklik
yapılmamıştır.
Yeni dönemde, birinci yazılı savunmanın
kaldırılmış olmasının soruşturma sürelerine etkisi bulunmamaktadır. Zira
Soruşturma Raporu’nun hazırlığına dair 6 aylık süre soruşturmanın açılması ile
başlamaktadır. Fakat yukarıda belirttiğimiz gibi; yeni dönemde, Tadil Kanunu
ile Heyetin Ek Yazılı Görüşünü hazırlama ve buna karşı tarafların savunmalarını
hazırlamalarına dair süre uzatım imkânı kaldırılmıştır. Dolayısıyla burada
sürecin 45 gün kısalması söz konusu olabilmektedir. Heyet tarafından Ek Görüş
yazılmadığı ihtimalinde ise, soruşturma süreci 90 gün kısalmış olmaktadır. Söz
konusu değişikliklerinin soruşturma sürelerine olan etkisi ve etkinliğini zaman
gösterecek olup en nihayetinde uygulamada netlik kazanacaktır.
5. Sonuç Olarak
Mevcut açıklamalarımız ışığında; sürelere
ilişkin değişikliklerin rekabet soruşturmaları sürecinin kısalabilmesine olan
etkisi bakımından makul olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Daha seri ve
etkin bir soruşturma sürecinin yürütülmesi gerek teşebbüsler gerekse de Kurum
açısından şüphesiz ki tercih edilir bir durumdur. Nitekim, kanun kapsamında da
konuya ilişkin usul ekonomisinin amaçlandığı şeklinde gerekçelendirme
yapılmıştır.
Ayrıca ve önemle, soruşturma bildiriminin
“ihlal iddiası içermekten ziyade bir ihlal şüphesi olması” temel
mantığından hareketle, birinci yazılı savunma imkanının tamamen kaldırılmış
olduğu görülmektedir. Bu
kapsamda, soruşturma bildiriminin savunma yapılmasını gerektiren bir belge
olmadığı kabulü vurgusuna dikkat çekmekte fayda görüyoruz.
Bununla birlikte, yazılı savunma
sayısının azaltılmış olması teşebbüslerin savunma haklarının kısıtlanması
bağlamında tartışmalara açık durumdadır. Söz konusu değişiklik yazılı savunmanın
niteliğini daha önemli kılmış olup aynı zamanda sözlü savunmanın önemini de
artırmıştır. Ayrıca
ve önemle, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 44. maddesi kapsamında
teşebbüslerin kararı etkileyebilecek her türlü bilgi ve delili her zaman
Kurul'a sunma imkânının bulunduğuna dikkat çekmek istiyoruz.
Neticeten Tadil Kanunu getirdiği oldukça
önemli yenilikler ile Rekabet Kurumu soruşturmalarında yeni bir devri
başlatacak gibi görünmekte olup açıkladığımız tüm hususların uygulamada zamanla
netlik kazanması beklentiler arasındadır.
Av. Öykü Yaman
Kaynakça:
1.
7511 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun
2.
4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun
