1.
Rusya’da faaliyet gösteren “SBP” nedir?
Hızlı Ödeme Sistemi (SBP), Rusya Merkez Bankası ve Ulusal Ödeme Kartı Sistemi (NSPK) tarafından 2019'un başlarında kurulmuştur. SBP, 28 Ocak 2019'da başlatılmıştır. Kitlesel ortak bağlantısı 2020'de artmaya başlatılmış ve Aralık 2021 itibariyle 210 banka bağlanmıştır. “SBP” banka müşterilerine, banka hesabına bağlı olması gereken bir cep telefonu numarası kullanarak farklı bankaların hesapları arasında anında para transferi yapmasına olanak tanımaktadır. Bu servis, “SBP” üyesi bankaların müşterilerine ücret ödemeden telefon numaralarını kullanarak banka kartlarından veya hesaplarından ayda belli miktara kadar anında transfer yapmayı sağlayan bir hizmettir. Ayrıca müşterilere başka bir bankadaki kendi hesaplarından para talep etmelerini ve bunu Rusya bankasındaki bir karta veya hesaba aktarma imkânını tanımaktadır.
2.
“SBP” nasıl çalışıyor ve kimler kullanabilir?
SBP’nin
kolay bir kullanımı vardır. Hizmete, katılımcı bankaların uygulamasında bir
bilgisayar, tablet veya akıllı telefon aracılığıyla erişilebilir. Ancak önce
hizmeti kişisel oturumda bağlanması gerekmektedir. “SBP” aracılığıyla para
göndermek için alıcının da bu sisteme bağlı olması gerekir. Göndermeden önce bu
durum teyit edilmeli, aksi takdirde transfer için bir komisyon tahsil
edilebilir.
Transfer
üç tıklamayla yapılır: alıcının numarasını girme, bankasını seçme ve ödeme
miktarını belirtme. Kural olarak, para hemen alıcının kartına aktarılır.
“SBP”
ilk iki yıl boyunca sadece bireysel kişiler için çalışmıştır. Bu kişilere
telefon numarasıyla diğer bankalardaki hesaplara ve kartlara transfer yapma ve ayrıca
QR koduyla mağazalarda alışveriş için ödeme yapma fırsatı verilmiştir . Serbest
meslek sahipleri de dahil olmak üzere işletmeler yalnızca ödeme kabul edebilmekteydi.
Ocak 2022'den itibaren tüzel kişiler, bireysel girişimciler ve serbest meslek sahipleri, şirketler arasındaki transferler için “SBP”yi kullanabilmeye başladı. Kısa bir süre sonra 2022'de devlet lehine transferler, para cezaları, harçları ödeme olanakları da sunulmuştur. Bu tür işlemler, birey ve kredi kuruluşu için komisyon olmadan gerçekleştirilir.
3.
“SBP”nin diğer para transfer sistemlerine göre avantajları ve farkları nedir?
“SBP”yi
iç bankacılık sistemlerinden ayıran temel bir özelliği vardır: daha hızlı,
basit ve daha kullanışlı olması. Komisyon ödemeye gerek olmaması önemli farklardan
biridir. Hizmette hafta sonları ve tatiller için ara yoktur, bu nedenle
istenilen zaman para gönderilebilir - anında alıcıya ulaşacaktır. “SBP” aracılığıyla
herhangi tasarruf , mevduat veya kart olmak üzere istenilen hesaba para gönderilebilir.
“SBP”
ile diğer para transfer sistemlerinin bazı farkları ise şunlardır:
-
Kartsız ödeme yapabilme: Günümüzde gerek çevrimiçi alışveriş yaparken , gerek
farklı ödemeler yaparken kredi kartına ve onun üzerinde yazılan bilgilere
ihtiyaç duyulmaktadır. “SBP” ile ödeme yapılırken plastik karta gerek
duyulmamaktır, bir kez bilgileri mobil uygulamaya girdikten sonra sadece
telefonla ödeme yapılabilmektedir.
-
Ayrıntıları girmeden ödeme: “SBP” ile ödeme yapılırken , alıcının adı , soyadı
, kart veya hesap numarası gibi bilgilere ihtiyaç duyulmamaktadır. Eğer alıcı
“SBP” üyesi ise , para transferi için alıcının sadece telefon numarası yeterli
olacaktır.
-
Satıcı indirimleri: “SBP” ile ödeme yapılırken , dönemsel olarak farklı mağaza
ve kuruluşlardan indirim ve kampanya fırsatlar sunulmaktadır.
-
Hizmet bedelinin ödenmemesi: Bir çok online ödeme ve para transfer sistemleri
hizmet için ekstra ücret alırken, “SBP”de hizmet bedeli tamamen ücretsizdir.
4.
“SBP” para transferini kolaylaştırmak adına “SBPAY” uygulaması nedir?
Yukarıda
belirtildiği üzere , “SBP”, müşterinin telefon numarası aracılığıyla aynı veya
farklı bankaların hesapları arasında anında transfer yapılmasına olanak tanır.
Bunun için hem göndericinin hem de alıcının SBP'ye bağlı olması gerekmektedir.
İşlemler günün her saati gerçekleştirilebilmektedir.
“SBP”
sistemini kullanarak QR kod ile aynı zamanda mağazalarda alışverişte yapılabilir.
Elbette, her zaman plastik kart ile de ödeme yapılabilir , fakat bu işlem hep
rahat olmuyor . Alışverişin rahat olması adına ödeme noktasında ödeme
yapılırken fazladan zaman kaybetmemek için “SBPay” uygulaması kurulmuştur.
“SBPay”
uygulaması “SBP” ödemelerini daha kolay şekilde yapılabilmesi için kurulmuştur
. SBPay, QR kodu, ödeme bağlantısı veya web sitesi üzerinden ödeme yapmak için
kullanılabilen bir cep telefonu uygulamasıdır. Bu uygulamayı, perakende
mağazalarında, hizmetler (güzellik salonları, temizlik vb.) ve online
mağazalardaki mallar için ödeme yapmak için kullanılabilir. Programın müşteri
için kullanımı kolay ve girişimciler için karlıdır: sistem her işlem için düşük
bir komisyon yüzdesi sunar .
5.
Rusya vatandaşları yurtdışında “SBP” nasıl kullanabilirler?
Merkez Bankası Ulusal Ödeme Sistemi Departmanı Direktörü Alla Bakina yaptığı açıklamada, Rusların artık Özbekistan, Tacikistan ve Belarus da dahil olmak üzere beş ülkeye hızlı ödeme sistemi (SBP) aracılığıyla transfer yapabileceklerini belirtmiştir. Banka, transferin anında ulaşacağını, transfer yapılırken komisyon oranı düşük olacağını ve günde 1 milyon Rus Rublesi’ne kadar para gönderilebileceğini ifade etmiştir.
6.
“SBP”nin Türkiye’de aktifleştirme teklifi ve “SBP”nin Türkiye’de çalışması
halinde hangi olanaklar sağlanacaktır?
Türkiye'de
“SBP” ve Rus kartlarıyla ödeme hizmeti uygulama üzerinden yapılmaya başlandı.
Rus turistler artık otellerde ve bazı perakende satış noktalarında plastik
kartlarla ödeme yapabilecektirler. Bu ödeme türlerinin çalıştığı yerlere özel
çıkartmalar yerleştirilecektir.
Uygulama
sayesinde Visa, Mastercard, UnionPay, MIR sistemlerinin plastik kartlarıyla
ödeme yapmak mümkündür.
Nuşaba Abdullayeva
Kaynakca:
1. https://www.banki.ru/news/daytheme/?id=10978070
2. https://www.raiffeisen.ru/wiki/sistema-bystryh-platezhey/
4. https://trends.rbc.ru/trends/industry/6009426c9a7947f067a2365a
