I- Teknokent Kavramı ve Kuruluşu
1.1. Kavram
Teknoloji
Geliştirme Bölgeleri (Bundan sonra “Teknokent” veya “Teknopark” olarak
anılacaktır.), ülkelere göre farklı terimlerle ifade edilmekte olup
İngiltere’de Science Park (Bilim Parkı), Amerika Birleşik Devletleri’nde
Research Park (Araştırma Parkı), Fransa’da Technopole (Teknoloji Kenti),
Japonya’da Technopolis (Teknoloji Kenti), Almanya’da Grunderzentrum (Kurucu
Merkez) olarak adlandırılmıştır. [1]
Teknokent,
4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun 3. maddesinde ise şu
şekilde tanımlanmıştır:
“Yüksek/ileri
teknoloji kullanan ya da yeni teknolojilere yönelik firmaların, belirli bir
üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü ya da AR-GE merkez veya enstitüsünün
olanaklarından yararlanarak teknoloji veya yazılım ürettikleri/geliştirdikleri,
teknolojik bir buluşu ticari bir ürün, yöntem veya hizmet haline dönüştürmek
için faaliyet gösterdikleri ve bu yolla bölgenin kalkınmasına katkıda
bulundukları, aynı üniversite, yüksek teknoloji enstitüsü ya da AR-GE merkez
veya enstitüsü alanı içinde veya yakınında; akademik, ekonomik ve sosyal
yapının bütünleştiği siteyi veya bu özelliklere sahip bölgeler”
1.2. Yasal Düzenlemeler Işığında Türkiye’de
Teknokent Kuruluşu
1.2.1. Yönetici Şirket ve Kurucu Heyet Kavramları
Türkiye’de
Teknopark kuruluşuna ilişkin usul ve esaslar 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme
Bölgeleri Kanunu ve Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinde
düzenlenmiştir. 4691 sayılı Kanun’un 4. maddesine göre, Teknopark ile ilgili
başvurular Kurucu Heyet veya Yönetici Şirket tarafından yapılır.
Yönetici
Şirket, 4691 sayılı Kanun’a uygun ve anonim şirket olarak kurulan, Teknoparkın
yönetimi ve işletmesinden sorumlu şirketi ifade etmektedir. Teknoparktaki
planlama sürecinde imar planları ve değişiklikleri, parselasyon alanları ve
değişiklikleri Yönetici Şirket tarafından hazırlanır ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı
tarafından onaylanarak yürürlüğe girer. Arazi temini, planlama ve
projelendirme, alt yapı ve üst yapının inşası gibi tüm işlemlerin harcamaları
Yönetici Şirket tarafından karşılanır. Ayrıca, Teknopark olarak belirlenen
arazilerin başka amaçlarla kullanılamayacağı da 4691 sayılı Kanun’da
düzenlenmiştir.
Yönetici
Şirket, Teknoparkın yönetimi ve işletmesinden sorumlu olup Yönetici Şirket’in
kurucuları arasında;
i. Bölgenin
içinde veya bulunduğu ilde yer alan en az bir üniversite
ii. Yüksek
teknoloji enstitüsü
iii. Kamu
AR-GE merkez veya enstitüsü
birinin
bulunması şartı aranmaktadır.
TOBB’a
bağlı odalar ve borsalar, TESK’e bağlı odalar, birlikler ve federasyonlar,
yerel yönetimler, bankalar ve finansman kurumları, yerli ve yabancı özel hukuk
tüzel kişileri, AR-GE ve teknoloji geliştirme ile ilgili vakıf, dernek ve
kooperatifler, ilgili kamu kuruluşları ve ihracatçıları birlikleri kurucu ya da
sonradan ortak olabilir.
Kurucu
Heyet ise, Teknoparkın kurulacağı bölgenin içinde veya bulunduğu ilde yer alan
en az bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü ya da kamu AR-GE merkez
veya enstitüsü ve diğer kuruluş temsilcilerinden oluşan, Bölge Yönetici
Şirketinin kuruluşuna kadar geçen süreçte ilgili kurum ve kuruşlar nezdinde Teknoparkın
kurulması ile ilgili tüm iş ve işlemlerden sorumlu heyettir.
Kurucu
Heyet yukarıda yer verilen tanımda belirtilen kurum ve kuruluş temsilcilerinin
aralarında düzenleyeceği bir protokolle oluşturulur. Teknopark alanının yer
seçimi Kurucu Heyet veya Yönetici Şirket tarafından yapılmakla birlikte, Teknoparkın
yapılacağı ilin sınırları içinde en az bir üniversite ya da yüksek teknoloji
enstitüsü ya da kamu AR-GE merkez veya enstitüsü bulunması şarttır.
Kıyı
Kanunu kapsamındaki alanlar, su koruma alanları, jeolojik sakıncalı alanlar,
mera alanları, orman alanları, sulak alanlar, sit alanları, askeri yasak
bölgeler ve güvenlik bölgeleri, özel çevre koruma bölgeleri ve enerji üretim
tesislerinin yer aldığı alanlar ile mevzuatı gereğince kullanımları kısıtlanan
ve Teknopark olarak seçilmesi veya bu amaçla kullanılması mümkün olmayan
benzeri diğer alanlar Teknopark alanı olarak seçilemez. Ancak, hakkında
kısıtlılık hali bulunan alanlardan ilgili mevzuatı doğrultusunda belli
koşulların gerçekleşmesi suretiyle Teknopark bölgesi olarak seçilmesine imkân
tanınanlar ve koruma alanı ile birlikte tescillenen tabiat varlıkları
(mağaralar, anıt ağaç ve ağaç toplulukları) ve sürdürülebilir koruma ve
kontrollü kullanım alanları Bölge alanı olarak seçilebilir. Seçilen Bölge alanı
ile ilgili olarak, mevzuatı gereğince kısıtlılık hali bulunmadığı veya hakkında
kısıtlılık hali bulunmasına rağmen ilgili mevzuatı doğrultusunda belli
şartların gerçekleşmesi suretiyle Bölge alanı olarak seçilmesine imkân
tanındığı hususu, ilgili kurum ve kuruluşlardan belgelendirilir.
1.2.2. Yönetici Şirket Kuruluşu ve Esas Sözleşme
Yönetici
Şirket kuruluşu, Teknopark kuruluş kararının Resmî Gazete’de yayımlanıp Kurucu
Heyet’e bildirimi yapıldıktan sonra gerçekleştirilir. Ancak Kurucu Heyet,
Yönetici Şirket kuruluşu gerçekleştirilmeden önce şirket esas sözleşmesinin
yasal mevzuatlara uygunluğunun incelenmesi amacıyla sözleşmeyi AR-GE Teşvikleri
Genel Müdürlüğü’ne iletir.
Anonim
Şirket oluşumu, Teknopark ilanından önce gerçekleştirilmiş ise, Yönetici Şirket
olarak faaliyete başlayabilmesi için Teknopark ilanından sonra, şirket esas
sözleşmesini incelemek üzere Genel Müdürlüğe iletir. Ayrıca, Yönetici Şirket
kuruluş işlemleri, Teknopark kuruluş kararının Resmî Gazete’de yayım tarihinden
itibaren bir yıl içerisinde sonuçlandırılmalıdır.
1.2.3. Arazi Temini
Bölge
alanı içinde yer alan üniversite arazileri, bu üniversitelerin uygun görüp izin
vermeleri durumunda, mülkiyeti ilgili üniversitede kalmak kaydıyla Bölgenin
yönetici şirketine tahsis edilir. Bu durum diğer kamu kurum ve kuruluşlarına
ait araziler için de geçerlidir.
Bölge
alanı içerisinde yer alan Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve
tasarrufu altında bulunan taşınmazlar üzerinde irtifak hakkı tesisinin veya
kullanma izni verilmesinin talep edilmesi halinde, Çevre, Şehircilik ve İklim
Değişikliği Bakanlığı tarafından yönetici şirket lehine ilk beş yılı bedelsiz
olarak, devam eden yıllar için yatırım konusu taşınmazın emlak vergi değerinin
binde ikisi karşılığında irtifak hakkı tesis edilir veya kullanma izni verilir.
Bölge
alanı içerisinde yer alan gerçek kişilere ya da özel hukuk tüzel kişilerine ait
taşınmazlar, Bölge amacında kullanılmak üzere Bölge yönetici şirketince satın
alınmak, kiralanmak ya da yönetici şirket lehine irtifak hakkı tesis edilmek
suretiyle temin edilebilir.
II- TEKONKENT UYGULAMALARI
Kuzey
Amerika Örneği /Silikon Vadisi
Silikon
Vadisi olarak adlandırlan Teknopark alanının temeli 1937 yıllarında Hewlett -
Packard Şirketi’nin kuruluşuna dayanmaktadır. Master eğitimlerini Stanford
Üniversitesi’nde sürdüren William Hewlett ve David Packard’ın eski bir
tamirhanede elektronik üzerine başlattıkları çalışmaları, Silikon Vadisi’nin
temeli olarak kabul edilmektedir. Silikon Vadisi’nin bilindiği halini almasında
ise Amerikalı Nobel ödüllü fizikçi Dr. William Shockley önemli bir rol
oynamıştır. 1955 yılında Shockley Yarı İletken Laboratuvarları’nı kuran Dr.
Shockley, bu sayede bölgedeki ilk yarı iletken işletmeyi kurmuştur. Sonrasında
bu şirketten ayrılan kişiler kendi şirketlerini kurarak Silikon Vadi’ sinin
popülerliğini başlatmışlardır. 1970 ve 1980 yıllarında vadide kişisel
bilgisayar ve iş istasyonları geliştirilerek üretimi ve satışı başlamıştır. Bu
gelişme ile Apple, Silicon Graphics ve SUN gibi firmalar öne çıkmaya
başlamışlardır. İnternetin yayılması ile birlikte 1990- 2000 yıllarında
internet tabanlı uygulamalar ve bilgi aracılığının hızlanması ile birlikte Yahoo,
Google gibi firmalar ortaya çıkmışlardır. [2]
Avrupa
Örneği/ Sophia-Antipolis
P.
Laffitte’nin Paris’in sol yanını çevreleyen üniversiteler için entelektüel
dinamizmin gerekliliği düşüncesi ve bir teknoloji kenti hayali ile 1970’li
yılların başlarında filizlenerek teknoloji atılımı olan Sophia-Antipolis’i
hayata geçirmiştir.
“Faaliyet
gösterdiği alanlar; bilgisayar ve uzaktan veri isleme, elektronik ve otomasyon,
tıp, eczacılık, kimya, bioteknoloji ve eğitimdir. Faaliyet gösterdiği bölgenin
iklim koşullarının uygunluğu ve sunduğu yüksek yaşam kalitesi yanında çevre
estetiğine verilen önem, uluslararası bağlantıların yoğunluğu, Sophia
Antipolis’in güçlü olduğu yanlarıdır” şeklinde bilinmektedir. [3]
Asya
Örneği / Tsukuba Bilim Şehri
Tokyo’nun yüksek nüfuslu hükümet ofislerini
şehir dışına taşımak amacıyla ortaya çıkmışlardır. Tokyo’nun Tsukuba bölgesinin
seçildiği proje, 1967 yılında Bakanlar Kurulu tarafından onaylanarak 1970
yılında Tsukuba Bilim Şehri İnşa Yasası ile inşasına başlanmıştır. [4]
Japonya’nın
kendi endüstrisini Asya endüstrileri karşısında koruma isteği, ülkedeki
teknoloji transfer ofislerinin gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır.
Başlarda, kuluçka merkezlerine öncelik verilirken sonrasında, iktisadi ve
siyasi yönelimler teknopolislerin gelişmesinde önem sağlamıştır. Ülke, kendini
teknolojik anlamda çok ileriye taşımış olsa da Japon yeninin sürekli değer
kazanması, küresel rekabet içinde her geçen gün katma değeri yüksek ürünler ile
yer almak zorunda kalmasına neden olmuştur. [5]
III- TEKNOKENTLERDE SAĞLANAN TEŞVİKLER VE
DESTEKLER
3.1. Teknokentlerde Uygulanan Vergisel Teşvik
Destekler
Sürdürülebilir
büyüme ve istikrarlı ekonomik gelişmenin bir arada yürütülmesi için, özel
sektörün Ar-Ge çalışmalarına mesafeli bir yaklaşım sergilemesi ve risklerin
yüksek olması gibi sebeplerle devlet, çeşitli destek ve müdahalelerle sürecin
önünü açmayı hedeflemektedir. Bu kapsamda, ilk yatırım maliyetleri ve riskler
göz önüne alındığında, vergi teşvikleri yoluyla şirketlerin Ar-Ge, yazılım ve
tasarım faaliyetlerine ilişkin yükün önemli bir bölümünü devletin üstlenmesi
yaklaşımı benimsenmiştir.
Teknokent
mevzuatı incelendiğinde, bölgede gerçekleştirilen çalışmaları desteklemeye
yönelik vergisel avantajların geniş yer tuttuğu görülmektedir. Bu vergisel
teşvikler, teknokentlerde yürütülen faaliyetleri kolaylaştırmaya ve özellikle
de ağır vergi yüklerinden kaçınmak isteyen Ar-Ge ve tasarım çalışmalarında
bulunan mükellefleri bölgede tutmaya yönelik olarak düzenlenmiştir.
Teknokent
faaliyetlerini desteklemek amacıyla uygulanan vergisel teşvikler, çeşitli
şekillerde mevcuttur. Genellikle vergi istisnalarına dayanan bu teşvikler,
kurumlar vergisi, gelir vergisi, KDV, damga vergisi ve gümrük vergisi gibi
vergiler üzerinde yoğunlaşmaktadır. Ayrıca, bu destekler bölge yöneticisi
şirketleri, girişimcileri ve teknokent faaliyetlerinde yer alan ve TGBK
tarafından tanımlanan personeli kapsayacak şekilde düzenlenmiştir.
Yönetici
şirket, “4691 sayılı Kanun’un geçici 2. maddesi nezdinde, gelir ve kurumlar
mükellefleri” ile bölgede istihdam edilen araştırma, geliştirme ve destek
personeller için vergisel avantajlar sağlanmıştır. Sağlanan bu avantajlar ile
Ar-Ge ve teknolojik faaliyetlerin gelişimine destek verilmiştir. [6]
Bölgede
faaliyetlerini sürdüren işletmeler 4691 Sayılı Kanun teşviklerinin tamamından
yararlanabilmekte, “Ar-Ge faaliyetlerinin desteklenmesi hakkında yasada
öngörülen yazılım, araştırma ve geliştirme ile ilgili teşviklerden ayrıca
yararlanamamaktadır. Fakat bölgede faaliyet gösteren şirketler yatırım teşvik
belgesi almaları durumunda, Ar-Ge, Bilişim teknolojisi, yazılım geliştirme ve
TÜBİTAK tarafından önceliği belirlenecek yatırımlar sebebiyle Gümrük Vergisi
muafiyeti, KDV istisnası, faiz desteği, sigorta prim teşviki, yatırım yeri
tahsisi” gibi teşviklerden ayrıca yararlanabilmektedir. [7]
3.2. İstisna Kapsamındaki Faaliyetler
Teknokentlerde
faaliyetlerini yürüten işletmelere tanınan istisnalar, bölgede araştırma,
geliştirme ve yazılım etkinliklerinden kazanılan hasılata uygulanmaktadır.
Ar-Ge ve yazılım kavramları ise 12.03.2014 tarihli ve 28939 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Teknoloji Geliştirme Kanunu Uygulama Yönetmeliği’nde şu
şekilde tanımlanmıştır:
Araştırma
ve Geliştirme (Ar-Ge): Araştırma ve geliştirme, kültür, insan ve toplumun
bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının arttırılması ve bunun yazılım dahil yeni
süreç, sistem ve uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir
temelde yürütülen yaratıcı çalışmalar.
Yazılım:
Bir bilgisayar, iletişim cihazı veya bilgi teknolojilerine dayalı bir diğer
cihazın çalışmasını ve kendisine verilen verilerle ilgili, gereken işlemlerin
yapmasını sağlayan komutlar dizisinin veya programların ve bunların kod
listesini, işletim ve kullanım kılavuzlarını da içeren belgelerin ve
hizmetlerin tümü.
İlgili
yönetmeliğin 37. maddesinde ise muafiyet ve esaslar bildirilmiş olup sağlanan
muafiyetlerden bazıları şu şekildedir:
Teknoparklarda
etkinliklerini sürdüren gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, bölgeden elde
ettikleri yazılım ve/veya Ar-Ge faaliyetlerinden elde ettiği kazançlar
31.12.2023 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden muaftır. Bu istisnadan
yararlanmak isteyen şirketlerin bağlı bulundukları vergi dairlerine başvurması
gerekmekte olup başvuru öncesinde firmaların, bölgedeki yönetici şirketten
bölgede faaliyette bulunduğuna dair bir belge de temin etmesi gerekmektedir.
Yönetici
şirket kanun uygulamasında, 31.12.2023 tarihine kadar kurumlar ve damga vergisi
ile harçlardan muaftır. Bu istisnadan yararlanmak isteyen yönetici şirketin
bağlı bulunduğu vergi dairesine başvurması gerekli kılınmıştır.
Bölgede
çalışan Ar-Ge destek personelinin görevleri ile ilgili ücretleri 31.12.2023 tarihine
kadar her türlü vergiden istisna tutulmuştur. Bu istisnanın uygulanabilmesi
için, ilgili girişimcinin, bölgede çalışan ve Yönetmeliğe göre tanımlanmış tüm
Ar-Ge ve destek personelini, Ar-Ge projelerindeki görev tanımlarını,
nitelik ve çalışma sürelerini gösteren listeyi aylık olarak yönetici şirkete
onaylatması gerekmektedir. Haftalık 45 saati aşan çalışma süreleri bu istisna
dışında bırakılmış olup hak edilmiş hafta ve yıllık ücretli izinler ile ulusal
resmî tatil günleri gelir vergisi teşvik uygulamasında dikkate
alınmaktadır.
Teknoparkta
etkinliklerini sürdüren mükellefler, araştırma, geliştirme ve yazılım
faaliyetleri için vergisel teşviklerden bir bütün olarak faydalanabilmesi
mümkündür. Girişimci firmalar aynı projeleri için 5520 sayılı Kurumlar Vergisi
Kanunu, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu vergisel teşviklerinden ayrıca
yararlanmak isterlerse; eş zamanlı olarak yönetici şirket ve bakanlığa başvurmalıdır.
3.3. Kurumlar Vergisi Açısından Sağlanan
Teşvikler
4691
sayılı Kanun ile Yönetici Şirket, 31.12.2023 tarihine kadar elde edilen
kazançlar karşısında kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. Ancak istisna
edilen bu kazançlar, 4691 sayılı Kanun kapsamında Teknokent’in kurulum, yönetim
ve işletim alanında elde edilen kazançlar olarak sınırlandırılmıştır.
Ayrıca, Teknoparklarda
faaliyet gösteren mükellefler tarafından, 4691 sayılı Kanunun 6170 sayılı
Kanunla değişik geçici 2’nci maddesinin ilk fıkrası uyarınca yazılım ve Ar-Ge
kapsamında elde ettikleri kazançlar 31.12.2023 tarihine kadar kurumlar
vergisinden muaf edilmişlerdir.
Mükelleflerin
istisnadan yararlanabilmek adına mevzuat çerçevesinde sürdürdükleri Ar-Ge
faaliyetleri için patent ya da patentle eşdeğer belgeler için tescil veya kayıt
yaptırması gerekmektedir. Kazancın elde edildiği vergilendirme dönemine ait
beyannamelerin verilmesi gereken sürenin sonuna kadar ilgili kurumlara
başvurulmuş olması gerekmektedir.
3.4. Gelir Vergisi Açısından Sağlanan Teşvikler
Kurumlar
vergisi tüzel kişi mükelleflerine sağlanan kazanca ait istisnalar, gelir
vergisi gerçek kişi mükelleflerine de sağlanmaktadır. Bu kapsamda, gelir ve
kurumlar vergisi mükellefinin teknokentte ileri teknolojiye dayalı faaliyet
sürdürmesi gerekmekte olup elde edilen kazançların kaynağının Ar-Ge ve yazılım
kapsamında gerçekleştirilen faaliyetlerden kazanılmalıdır. Uygulanan istisna ve
teşvikler yalnızca gelir ve kurumlar vergisine ilişkin olup Teknoparkta
faaliyet gösteren işletmelere diğer vergi, resim ve harçlar için istisna
tanınmamıştır. Teknoparktaki işletmelerin vergi istisnalarından
faydalanabilmeleri için bakanlığa başvurmaları gerekmektedir. Başvuru için
öncelikle işletmelerin, yönetici şirket tarafından teknoparkta bulunduklarına
dair etkinlik alanlarını da kapsayan belge temin etmeleri gerekmektedir.
Ayrıca, yönetim
kurulu üyeleri veya şirket ortaklarının huzur hakları da (ücretleri) bu
istisnaya dâhildir. Şirket yönetim kurulu üyelerinin aldıkları maaş huzur hakkı
olarak adlandırılmaktadır ve üyelerin kararı ile notere onaylatıldıktan sonra
geçerli hale gelmektedir. Bu uygulama, teknopark dışındaki şirketlerde gelir
vergisine tabiidir ve sigorta primi yoktur. Teknoparklarda faaliyet gösteren
şirketler için proje geliştirilmesine fiilen katılan şirket ortaklarına veya
yönetim kurulu üyelerine ödenen huzur hakları gelir vergisinden muaftır. [8]
3.5. Katma Değer Vergisi Açısından Sağlanan
Teşvikler
5035
sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 11. Maddesine göre, teknokentlerde
faaliyet gösteren mükelleflerin kazançları, 31.12.2023 tarihine kadar
ürettikleri sistem yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları, sektörel, internet,
mobil ve askeri komuta kontrol yazılım uygulama yazılı şeklindeki teslim ve
hizmetler katma değer vergisinden istisnadır. KDV istisnasından bölgedeki
etkinlik alanı yazılım, lisans ve program olan kuruluşlar faydalanabilirken
bölgedeki yönetici şirket KDV istisnası dışındadır.
Türkiye
sınırları içinde bulunan fakat gümrük bölgelerinin kapsamları dışında kalan
özel alanlar ‘serbest bölge’ olarak adlandırılmakta olup ihracat odaklı
yatırımları teşvik etmek için kurulan bu serbest bölgelerde yer alan teknoparklar
da KDV istisnası kapsamındadır.
3.5. Sosyal Güvenlik Ödemeleri Açısından
Sağlanan Teşvikler
Teknokentte
faaliyet gösteren firmalar, personellerinin adına devlete ödemekle yükümlü
oldukları vergiler nedeniyle iş gücü maliyetlerini artırmaktadır. Özellikle
Ar-Ge çalışmalarında belirli bir nitelik ve donanıma sahip olan çalışanlar için
yüksek ücretler ödemekte olan girişimci firmalar için, 5746 Sayılı Araştırma ve
Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında sigorta prim
desteği sağlanmaktadır. İlgili sigorta primi desteği, kanunun 3. maddesinde şu
şekilde düzenlenmiştir:
“Kamu
personeli hariç olmak üzere teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge
merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji
geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu
kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi
kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da
TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projeleri ile rekabet öncesi
işbirliği projelerinde ve tekno-girişim sermaye desteklerinden yararlanan
işletmelerde çalışan Ar-Ge ve destek personeli ile 26.06.2001 tarihli ve 4691
sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun geçici 2. maddesi uyarınca
ücreti gelir vergisinden istisna olan personelin; bu çalışmaları karşılığında
elde ettikleri ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin
yarısı, her bir çalışan için beş yıl süreyle Maliye Bakanlığı bütçesine
konulacak ödenekten karşılanır.”
Söz
konusu istisnadan faydalanabilecek personeller 4691 sayılı Kanun’da ve Uygulama
Yönetmeliği’nde belirtilmiş olup Ar-Ge personeli, araştırmacı, teknisyen,
yazılımcı personel, destek personeli istisnadan faydalanacaktır.
3.6. Damga Vergisi ve Harçlar İçin Sağlanan
Teşvikler
5746
sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında
Kanun’un 3. maddesinde, kanun kapsamındaki her türlü Ar-Ge ve yenilik
faaliyetleri ile ilgili olarak düzenlenen kağıtlardan damga vergisi
alınmayacağı hüküm altına alınmıştır. Teknokentte faaliyette bulunup damga
vergisinden muaf olan işletmelerin bildirim yükümlülüğü vardır.
Damga
vergisi ve harçlar istisnasından yararlanmak isteyen işletmelerin, başka
kuruluşlarca desteklenen Ar-Ge ve yazılım projeleri için, kanunda belirtilen
kıstaslara uygun bir proje olduğunu gösteren, projenin desteklendiğini
doğrulayan bir yazı ve bununla birlikte proje hibe sözleşmesi ya da proje bilgi
formunun noter, ilgili diğer resmî kurumlar vb. gibi kurumlara ibraz edilerek
belgelenmesi gerekmektedir.
Av. Anıl
Sağlam
Kaynakça:
1. Harmancı,
M., & Önen, M. (1999). Dünyada ve Türkiye’de Teknopark ve Teknokent
Uygulamaları
2. Ay, M.
(1996). Teknoparkların Dünyadaki Durumu Ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, Yüksek
Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
3. Bozkurt,
E. (2021). Teknoparklara Sağlanan Vergisel Avantajların Değerlendirilmesi ve
Hilelerin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Arel Üniversitesi,
Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. İstanbul
4. Lambert,
B. (2000). Building Innovative Communities: Lessons From Japan's Science City
Projects.
5. Şenliler,
N. (2006). Teknopark Gelişmelerinin Plânlama / Tasarımı İçin Belirlemeler
6. Alp, M.
A. (2012, Sayı: 287). Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Uygulanan Destekler.
Vergi Sorunları Dergisi
7. Kiraz, A.
(2004, Sayı 142). Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (Teknoparklar) ve Sağlanan
Vergisel Avantajlar. III. Yaklaşım
8. Özmen, E.
(2020). Teknopark Firmalarına Robin Hood Yükümlülüğü