Uluslararası marka tescil başvurusu, bir markanın
birden fazla ülkede tescil edilmesini sağlayan bir süreçtir. Bu tür bir
başvuru, marka sahibine farklı ülkelerde marka koruması sağlamak için çeşitli
yasal prosedürleri daha kolay ve maliyeti etkin bir şekilde yönetme imkânı
sunar.
Uluslararası marka tescili için
kullanılan çeşitli yollar ve sistemler bulunmaktadır. İşbu makalemizde bu
sistemler incelenecektir.
1-
Madrid Anlaşması ve Madrid Protokolü:
Madrid Anlaşması, 1891 yılında kabul edilmiş olup,
Madrid Protokolü'nden önceki tarihli bir düzenlemedir. Ancak, Madrid Anlaşması
ve Madrid Protokolü, aynı uluslararası marka tescil sisteminin iki farklı
parçasıdır. Protokol, Anlaşma'ya ek olarak, daha esnek ve güncel düzenlemeleri
içermektedir. Başvurular, bu iki sistem çerçevesinde birbirini tamamlayan
şekilde yapılabilir.
Madrid Protokolü ile Madrid Anlaşması’na getirilen
temel yenilikler şu şekildedir:
a) Dil Esnekliği: Madrid Anlaşması'nın tek dilli
sistemi (Fransızca) yerine, Madrid Protokolü ile Fransızca, İngilizce ve
İspanyolca olmak üzere üç dilli sistem getirilmiştir. Bu sayede; taraf ülke
ofisleri, uluslararası tescil işlemlerini seçtikleri bu dillerden biriyle
yürütebilmektedirler.
b) Ret Bildirim Süresi: Madrid Anlaşması'nda 12 ay
olarak belirlenen ret bildirim süresi, Madrid Protokolü'nde 18 aya
çıkarılmıştır.
c) Ücretlendirme Sistemi: Madrid Protokolü ile
"bireysel ücret" (individual fee) uygulaması getirilmiştir. Bu
sistem, Protokol'e taraf ülkelerin ücretlendirme konusunda esneklik sağlamasına
olanak tanımaktadır.
d) Dayanak Başvurular: Madrid Anlaşması'nda yalnızca
menşei ülkedeki ulusal tesciller uluslararası başvurular için dayanak oluşturabilirken,
Madrid Protokolü ile menşei ülkedeki ulusal başvuruların da uluslararası
başvuru için dayanak olarak kabul edilmesi sağlanmıştır.
e) Bağımlılık Süresi ve Dönüştürme: Madrid
Anlaşması’nda uluslararası tescilin, esas tescile veya başvuruya bağlı olduğu 5
yıllık süre içerisinde menşe ülkede esas tescilin veya başvurunun
geçerliliğinin sona ermesi veya iptal edilmesi durumunda uluslararası tescilin
de iptal edilmesini zorunlu kılmaktaydı. Ancak Madrid Protokolü, ile seçilen
ülkelerde bu tür iptallerin önüne geçmek için başvuru sahiplerine "dönüştürme"
(transformation) hakkı sunulmuştur. [1]
Uluslararası marka tescil başvurusunda genellikle
Madrid Sistemi tercih edilmektedir. Madrid Sistemi’nin markaların uluslararası tescilini sağlama amaçları şu şekilde
özetlenebilmektedir:
1) Tek Bir Başvuru ile Çoklu Tescil: Markaların tek
bir uluslararası başvuru yaparak ve tek bir dil kullanarak birden fazla ülkede
tescil edilmesini sağlamak.
2) Maliyet ve Bürokrasi Azaltma: Tek bir başvuru,
tek dil ve tek ücretlendirme sistemi aracılığıyla başvuru sahiplerinin yüksek
maliyetler, bürokrasi ve farklı başvuru prosedürleri gibi yüklerden
kurtulmalarını sağlamak.
3) Değişikliklerin Kolay Yönetimi: Marka tescil
edildikten sonra veya başvuru aşamasında yapılan değişikliklerin (örneğin,
unvan/adres değişikliği, feragat, iptal, devir) tek bir talep aracılığıyla tüm
seçilen ülkelerde yapılmasını mümkün kılarak başvuru sahiplerine kolaylık
sağlamak.
4) Hızlı İşlem Süreleri: Taraf ülkelere getirilen
ret süresi kısıtlaması (Protokol’de 18 ay) sayesinde işlemlerin daha hızlı
yürütülmesini sağlamak.
“Madrid
Anlaşmasına İlişkin Protokol” sayesinde, protokole üye ülkelerden birinde
yapılan marka tescili, protokole üye diğer ülkelerde de geçerli olmaktadır. Madrid
Sistemi, başvurucuların, tek bir başvuru ile protokole taraf birçok ülkede
birden uluslararası tescile sahip olmalarını sağlamaktadır.
Madrid
başvurusu için, başvurulacak markanın menşei ülkede başvurusunun yapılmış (esas
başvuru) veya tescilinin alınmış (esas tescil) olması gerekir. Uluslararası
marka tescil başvurusu bu yerel başvuru üzerinden gerçekleştirilir. Böylece
Madrid başvurusu yapılırken, menşei ofise yapılmış olan marka başvurusunda
kullanılan marka ismi, sınıfları ve logo kullanılır.
Bu
kapsamda menşei ülkede başvuru şartını sağlayan her marka sahibi, başvuran
bilgileri, gerekli istenilen sınıflar ve ülkelerin belirtildiği bir form ve
WIPO’ya yapılacak ödeme dekontu ile başvuru yapabilir. Uluslararası tescil
başvurusunda menşei ülkedeki marka başvurusu veya tescilindeki marka
sınıflarının kapsamında azaltma yapılabilir ancak ekleme yapılamaz.
Başvuru
yapılacak ülkelerin Madrid Protokol’üne taraf olması gerekmektedir. Madrid
Protokolü kapsamında aynı anda başvuru yapılabilecek ülkeler; 1) Afganistan, 2) Afrika Fikri Mülkiyet
Ofisi (OAPI), 3) Almanya, 4) Amerika Birleşik Devletleri (ABD), 5) Antigua ve
Barbuda, 6) Arnavutluk, 7) Avrupa Birliği (AB), 8) Avustralya, 9) Avusturya,
10) Azerbaycan, 11)Bahreyn, 12)Benelüks (Belçika, Hollanda, Lüksemburg),
13)Beyaz Rusya, 14)Birleşik Krallık (İngiltere), 15)Birleşik Arap Emirlikleri,
15)Bhutan, 16)Bonaire, Saint Eustasius ve Saba, 17)Bosna Hersek, 18)Botsvana,
19)Brunei, 20)Bulgaristan, 21)Cezayir, 22)Curacao, 23)Çek Cumhuriyeti, 24)Çin,
25) Danimarka, 26) Endonezya, 27) Ermenistan, 28) Estonya, 29) Eswatini, 30)
Fas, 31) Filipinler, 32) Finlandiya, 33) Fransa, 34) Gambiya, 35) Gana, 36)
Gürcistan, 37) Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, 38) Hırvatistan, 39) Hindistan, 40)
İran, 41) İrlanda, 42) İspanya, 43) İsrail, 44) İsveç, 45) İsviçre, 46) İtalya,
47) İzlanda, 48)Japonya, 49) Kamboçya, 50) Kanada, 51) Karadağ, 52) Kazakistan,
53) Kenya, 54) Kırgızistan, 55) Kolombiya, 56) Kore Cumhuriyeti, 57) Kore
Demokratik Halk Cumhuriyeti, 58) Kuzey Makedonya, 59) Küba, 60) Laos, 61)
Lesotho, 62) Letonya, 63) Liberya, 64) Lihtenştayn, 65) Litvanya, 66)
Macaristan, 67) Madagaskar, 68) Malawi, 69) Malezya, 70) Meksika, 71) Mısır,
72) Moğolistan, 73) Moldova Cumhuriyeti, 74) Monako, 75) Mozambik, 76) Namibya,
77) Norveç, 78) Özbekistan, 79) Polonya, 80) Portekiz, 81)Romanya, 82)Rusya
Federasyonu, 83)Ruanda, 84) Samoa, 85) San Marino, 86) Sao Tome ve Principe,
87) Sint Maarten, 88) Sırbistan, 89) Sierra Leone, 90) Singapur, 91) Slovenya,
92) Slovakya, 93) Sudan, 94) Suriye, 95) Tacikistan, 96) Tayland, 97) Tunus,
98) Türkiye, 99) Türkmenistan, 100) Umman, 101) Ukrayna, 102) Yunanistan, 103)
Vietnam, 104) Yeni Zelanda, 105) Zambiya, 106) Zimbabve şeklindedir.
Madrid
Protokolü’ne dayanılarak yapılacak tescil başvuruları, menşei ülkede ikamet
eden veya ticari faaliyet gösteren kişi veya kurumlar tarafından, menşei
ülkenin ofisi aracılığıyla İsviçre’nin Cenevre şehrinde yer alan WIPO’ya (Dünya
Fikri Mülkiyet Örgütü) gerçekleştirilir. Yani, ilgili protokol kapsamında
WIPO’ya doğrudan başvuru yapılamamaktadır.
WIPO başvuruyu alır ve başvurunun şekli koşullara
uygun olup olmadığını inceler. Eğer bir eksiklik yoksa başvuru WIPO
Uluslararası Siciline kaydedilir. WIPO başvuruları, yukarıda belirtilen üç
dilden (Fransızca, İngilizce ve İspanyolca) biriyle kabul edip diğer iki dile
de çevrildikten sonra, seçilen ülkelere ülke ofislerinin seçtikleri dilde iletir.
Başvuruyu
alan her ülke kendi kanunlarına göre inceleme yapar ve kararını bildirir. Her
ülke, markayı tescil etme veya reddetme hakkına sahiptir. Ancak ret süresi 18
ay ile sınırlıdır. Bu süre içinde herhangi bir itiraz veya ret kararının
olmaması halinde, tescil kesinleşmiş olarak kabul edilir. Başvuru kabul
edilirse, ulusal marka ofisleri marka tescilini tamamlar ve ilgili ülkelerde
geçerli bir marka koruması başlar. WIPO, tescil edilen markayı Uluslararası
Sicil'de yayınlar. Tescil ile başvuru esnasında seçilen devletlerin her birinde
ayrı ayrı marka koruması sağlanır. [2]
Türkiye’den
yapılacak başvurular için, Türk Patent ve Marka Kurumu üzerinden hangi
ülkelerde tescil talep edildiği belirtilerek gerekli form ve ödeme belgesiyle
seçilen ülke nezdinde WIPO’ya uluslararası marka tescili başvurusu yapılır.
Türk Patent’e verilen evrak iki ay içinde Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO)ne
gönderilir ve buradan ilgili ülkelere gönderilir. [3]
Uluslararası
marka başvurusu için ödenmesi gereken iki tür ücret bulunmaktadır. Bunlardan
biri, menşe ofise yani Türk Patent’e ödenmesi gereken uluslararası başvurunun
WIPO’ya resmi bildirim ücreti, diğer ücret ise WIPO’ya İsviçre Frangı cinsinden
ödenmesi gereken uluslararası resmi marka başvuru ücretidir.
Türkiye’den
yapılacak uluslararası marka başvurularında, Türk Patent’e ödenmesi gereken
WIPO’ya resmi bildirim ücreti 2024 yılı itibariyle 2.200 Türk Lirasıdır. [4]
WIPO’ya ödenecek resmi ücret ise başvuru kapsamındaki sınıf sayısı, markanın
renkli olup olmaması, markanın garanti markası ya da ortak marka olup olmaması,
başvurunun kapsadığı ülke sayısı gibi durumlarına göre değişkenlik
göstermektedir. WIPO’ya ödenecek resmi
ücretin hesaplanması için WIPO’nun internet sayfasında yer alan otomatik
hesaplama aracı “Fee Calculator” kullanılmaktadır. [5]
Madrid
Protokolü kapsamında uluslararası tescili bulunan bir markanın koruma tarihi,
başvuru tarihinden itibaren 10 yıl kadardır. Ancak Madrid Protokolü kapsamındaki
uluslararası marka tescili, ulusal marka tesciline veya başvurusuna 5 yıl
boyunca bağlı kalmaktadır. 10 yıllık süreçten sonra, marka sahibi, korumayı
devam ettirmek istediği ülkelerde, ülkelerin ulusal ofisleri nezdinde, marka
tescil yenileme işlemini gerçekleştirerek markanın koruma süresini 10 yıl daha
uzatabilir.
Yenileme
işlemi, marka sahibinin tescilin sona ermesinden önce bu sürenin uzatılmasını
talep etmesiyle gerçekleştirilir. Yenileme başvurusu, tescil süresinin sona
ermesinden 6 ay önce yapılabilir ve yenileme süresi sona erdikten sonra 6 aylık
bir ek süre içinde de gecikme ücreti ödenerek yapılabilir. Eğer bu süre içinde
yenileme yapılmazsa, markanın tescili iptal edilir ve uluslararası koruma sona
erer. Herhangi bir yenileme sayı sınırı bulunmamaktadır.
2- Avrupa Birliği Marka Tescili
(EUIPO):
Avrupa
Birliği Marka Tescili (EUIPO), Avrupa Birliği genelinde geçerli olan bir marka
tescil sistemidir. Bu sistem, Avrupa Birliği'ne üye olan tüm ülkelerde marka
koruması sağlar ve bu koruma, AB genelinde tek bir başvuru ile elde edilir.
EUIPO, bu tescil sistemini yöneten kuruluştur ve merkezi Alicante, İspanya'da
bulunmaktadır.
Avrupa
Birliği Marka Tescili (EUIPO) başvurusu, Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet
Ofisi'nin (EUIPO) resmi web sitesi üzerinden çevrimiçi olarak
yapılabilmektedir. [6] Başvuru, elektronik olarak yapılabilmekle birlikte;
markanın grafik gösterimi, sınıflandırması ve kullanım şekli gibi bilgileri
içermelidir. Başvuru AB'nin herhangi bir resmi dilinde yapılabilmektedir, ancak
itiraz durumunda kullanılabilmesi için ikinci bir dil seçilmesi de
gerekmektedir. Bununla birlikte, tescil başvurusunda ülke seçimine izin verilmemekte
olup, tescil tüm üye devletleri kapsar.
Bu
noktada önemine binaen belirtmek isteriz ki; Avrupa Birliği Marka Tescili
(EUIPO) başvurusu, Madrid Protokolü’nden farklı olarak doğrudan Türk Patent ve
Marka Kurumu (TÜRKPATENT) üzerinden yapılamamaktadır. EUIPO'ya başvuruda
bulunmak isteyenlerin, başvurularını doğrudan EUIPO'nun kendi çevrimiçi başvuru
sistemi üzerinden yapmaları gerekmektedir. Ancak, TÜRKPATENT sistemi üzerinden
uluslararası marka tescili başvurusu yapılırken, Madrid Protokolü çerçevesinde
Avrupa Birliği de seçilebilmektedir. Bu durumda, başvuru WIPO aracılığıyla
EUIPO'ya iletilecektir. Bu şekilde dolaylı olarak Türk Patent sistemi
kullanılarak EUIPO’ya başvuru yapılması mümkündür. Ancak bu başvuru doğrudan
bir EUIPO başvurusu değildir ve gerek ücretlendirme gerekse usul açısından
Madrid Protokolü’ne tabidir.
EUIPO
sistemindeki marka başvuru süreci; inceleme, itiraz ve tescil süreçlerinden
oluşmaktadır. EUIPO öncelikle, başvurunun şekli gerekliliklere uygunluğunu
inceler. Bu aşamada, başvuru formunun doğru doldurulup doldurulmadığı,
ücretlerin ödenip ödenmediği ve diğer teknik detaylar kontrol edilir. Son
olarak EUIPO tarafından benzer markaların varlığı kontrolü gerçekleştirilir.
Süreç
boyunca herhangi bir aşamada eksiklik veya hata tespit edilirse, marka vekili
resmi olarak bilgilendirilir. Bu tarihten itibaren 2 ay içinde marka vekilinin
eksiklikleri gidermesi veya itirazlara resmi olarak yanıt vermesi gerekir. Eğer
bu 2 aylık süre içinde yanıt verilmez ya da eksiklikler giderilmezse, EUIPO
başvuruyu reddetme hakkına sahiptir. Marka başvurusunun reddedilmesi durumunda,
EUIPO bünyesindeki temyiz kurullarına itirazda bulunulması mümkündür.
Tüm
bu aşamaların başarıyla tamamlanmasının ardından, başvuru Avrupa Birliği
ülkelerinin resmi dillerine çevrilerek AB Resmi Marka Bülteni’nde yayınlanır.
Yayınlanmasıyla birlikte itiraz süreci de başlar. İlgili markanın bültende
yayımlanması tarihinden itibaren 3 ay boyunca, üçüncü şahıslar markaya itiraz
edebilir. İtirazlar genellikle önceden tescil edilmiş markalarla karıştırılma
ihtimali gibi nedenlerle yapılır.
Eğer
bu üç aylık süre içerisinde bir itiraz yapılırsa, EUIPO itirazı inceler ve her
iki tarafın argümanlarını değerlendirir. İtirazın haklı bulunması durumunda,
başvuru reddedilebilir veya başvuru sahibi markayı değiştirmek zorunda
kalabilir.
İtiraz
süresi boyunca herhangi bir itiraz yapılmazsa veya yapılan itiraz reddedilirse,
marka tescil edilir ve AB Marka Siciline kaydedilir. Bu aşamadan itibaren
marka, AB genelinde koruma altına alınmış olur. İlgili tescil Avrupa Birliği’ne
üye 27 ülkenin tamamında (Almanya,
Fransa, İspanya, Danimarka, İsveç, Finlandiya, Avusturya, Portekiz, İrlanda,
İtalya, Belçika, Hollanda, Lüksemburg, Yunanistan, Polonya, Çek Cumhuriyeti,
Estonya, Macaristan, Slovenya, Hırvatistan, Güney Kıbrıs, Malta, Litvanya,
Letonya, Slovakya, Bulgaristan ve Romanya) geçerli hale gelir.
EUIPO,
Madrid Protokolü’nden farklı olarak tüm Avrupa ülkelerinde geçerli tek bir
marka koruması sağlamaktadır. Bu nedenle başvurunun bir veya birkaç ülke
tarafından mutlak veya nispi sebeplerle reddedilmesi veya hükümsüz kılınması
diğer ülkeler için de aynı sonucu doğurmaktadır.
Yine,
EUIPO marka başvurusu, Madrid sisteminden farklı olarak herhangi bir ulusal
marka başvurusuna veya tesciline bağlı değildir. Ulusal tescil merkezi nezdinde
tescil edilmiş bir marka olmaksızın başvuru yapılabilmektedir.
EUIPO
nezdinde tescil edilen markalar 10 yıl süreyle geçerlidir. Bu sürenin sonunda,
marka sahibinin markasını korumak için yenileme başvurusunda bulunması gerekir.
Yenileme işlemi, yine EUIPO üzerinden yapılır ve her yenileme, markanın 10 yıl
daha korunmasını sağlar.
Avrupa
Birliği marka tescili (EUIPO) için herhangi bir yenileme sayısı sınırı yoktur.
Tescil edilen bir marka, 10 yıllık sürelerle süresiz olarak yenilenebilir.
Yani, marka sahibi markasını korumaya devam etmek istediği sürece, her 10 yılın
sonunda yenileme başvurusunda bulunarak markasını yenileyebilir.
Yenileme
başvurusu, mevcut tescil süresinin bitiminden 6 ay önce yapılabileceği gibi,
tescil süresi bittikten sonra 6 ay içinde de yapılabilir. Ancak, süre
bitiminden sonraki yenilemeler gecikme ücretiyle birlikte yapılır. Yenileme
işlemi için verilen süre içerisinde yenileme başvurusu yapılmadığı takdirde marka,
koruma kapsamını kaybedecek ve üçüncü şahıslar tarafından kullanılabilir hale
gelecektir.
3- Afrika Fikri Mülkiyet
Organizasyonu (OAPI):
Afrika
Fikri Mülkiyet Organizasyonu (OAPI), Afrika'daki Fransızca konuşan 17 ülkenin (Benin, Burkina Faso, Kamerun, Orta Afrika
Cumhuriyeti, Çad, Kongo, Fildişi Sahilleri, Ekvator Ginesi, Gabon, Gine,
Gine-Bissau, Mali, Moritanya, Nijer, Senegal, Togo, Komorlar) fikri
mülkiyet haklarını yöneten ve düzenleyen bir bölgesel organizasyondur. OAPI,
1962 yılında kurulmuş olup, merkezi Kamerun’un başkenti Yaoundé’de
bulunmaktadır.
Bu
organizasyon, üye ülkelerde geçerli olan patent, marka, tasarım ve diğer fikri
mülkiyet haklarının tek bir başvuru ile tescil edilmesini sağlamaktadır. OAPI’ye üye 17 Afrika ülkesi vardır ve Avrupa
Birliği marka tescilindeki gibi; OAPI üzerinden yapılan bir marka tescili, bu
ülkelerin tamamında geçerlidir.
Afrika
Fikri Mülkiyet Organizasyonu (OAPI)'ye marka tescili için başvuru, OAPI'nin
merkezi ofisine yapılır. Başvuru formu ve gerekli belgeler OAPI'nin merkezine
doğrudan gönderilebilir. Bu işlem posta yoluyla yapılabileceği gibi, fiziksel
olarak da gerçekleştirilebilir. OAPI üyesi ülkelerden birinde ikamet etmeyen
başvuru sahipleri, yerel bir marka vekili veya temsilcisi aracılığıyla da
başvuru yapabilirler. Bununla birlikte,
OAPI, çevrimiçi başvuru da kabul etmektedir. Bunun için OAPI'nin resmi web
sitesindeki elektronik başvuru formunun doldurulması ve gerekli belgelerin
yüklenmesi gerekmektedir. [7]
Başvuru
formu, OAPI'nin resmi dili olan Fransızca olarak doldurulmalıdır. Bu formda
marka sahibi bilgileri, markanın sınıflandırması ve tescil talebi yer alır.
Markanın grafiksel gösterimi ve ilgili belgeler form ile birlikte sunulmalıdır.
OAPI’nin resmi dili Fransızca olduğundan, tüm başvuru ve yazışmalar bu dilde
yapılmalıdır.
Afrika
Fikri Mülkiyet Organizasyonu (OAPI) başvurusu doğrudan Türk Patent ve Marka
Kurumu (TÜRKPATENT) üzerinden yapılamamaktadır. Bu kapsamda, OAPI başvurularının,
doğrudan OAPI'nin kendi sistemi üzerinden yapılması gerekmektedir. Ancak,
Madrid sistemi anlatılırken belirtildiği üzere; OAPI, Madrid Protokolü
kapsamında başvuru yapılabilecek bölgelerden olup, Türk
Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) üzerinden Madrid Protokolü kapsamında
uluslararası bir marka başvurusu yapılırken OAPI'nin koruma talep edilen
bölgeler arasında seçilmesi mümkündür. Bu durumda ilgili başvuru WIPO
aracılığıyla OAPI'ye iletilmekte olup, başvurunun WIPO sistemi kullanılarak Türk
Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) üzerinden dolaylı olarak yapılması söz
konusu olabilecektir. Ancak, bu şekilde yapılan başvuru doğrudan Afrika Fikri
Mülkiyet Organizasyonu (OAPI) sistemine yapılan bir başvuru olmayacak ve gerek
ücretlendirme gerekse usul açısından Madrid Protokolü’ne tabi olacaktır.
OAPI,
kendisine yapılan başvuruyu şekli ve esası açısından inceler. Bu inceleme,
markanın tescil edilebilirliği, benzer markaların varlığı ve diğer yasal
gereklilikler açısından yapılır. Şekli eksiklikler veya diğer sorunlar tespit
edilirse, başvuru sahibine bunları düzeltmesi için belirli bir süre verilir.
Eksikliklerin
giderilmesi veyahut eksiklik bulunmaması halinde ilgili başvuru, OAPI
Bülteni’nde yayınlanır. Yayınlanmasıyla birlikte, üçüncü şahıslar markaya
itiraz edebilir. Afrika Fikri Mülkiyet Organizasyonu (OAPI) kapsamında yapılan
marka tescil başvuruları için itiraz süresi, markanın OAPI Bülteni’nde
yayınlanmasından itibaren 6 aydır. Bu süre boyunca, üçüncü şahıslar tescil
başvurusuna itiraz edebilir.
İtiraz
süresi boyunca yapılan itirazlar, OAPI tarafından değerlendirilir ve başvuru
sahibine bildirilir. Eğer bir itiraz yapılırsa, marka sahibi itiraza yanıt
verebilir ve savunmalarda bulunabilir. İtiraz sürecinin sonunda, OAPI
itirazları değerlendirir ve markanın tescil edilip edilmeyeceğine karar verir.
Eğer
itiraz olmazsa veya itirazlar reddedilirse, marka tescil edilir ve OAPI'ye üye
ülkelerde koruma altına alınır. Tescil edilen marka OAPI Marka Siciline
kaydedilir, tüm üye ülkelerde geçerli tek bir marka koruması sağlamaktadır.
Afrika Fikri Mülkiyet Organizasyonu (OAPI) kapsamında tescil edilen markaların
koruma süresi 10 yıldır. Bu süre, markanın tescil tarihinden itibaren başlar ve
10 yıl boyunca geçerlidir. Tescil edilen bir marka, 10 yıllık sürelerle
yenilenebilir. Yenileme başvurusu, tescil süresi sona ermeden önce
yapılmalıdır. Gecikme durumunda ek ücret ödenerek 6 ay içinde yenileme
yapılabilir. Yenileme yapılmadığında, marka koruması sona erer ve marka herkes
tarafından kullanılabilir hale gelir.
4- Benelüks Marka Ofisi (BOIP):
Benelüks
Marka Ofisi (BOIP), Belçika, Hollanda ve Lüksemburg'u kapsayan üçlü Benelüks
bölgesinde marka tescili ve fikri mülkiyet hakları yönetimini üstlenen
kuruluştur. BOIP, bu ülkelerde geçerli olan markaların tescil edilmesini sağlar
ve bu koruma için tek bir başvuru yapılmasına imkân tanır. BOIP'nin merkezi
Hollanda'nın The Hague şehrindedir.
Uluslararası
marka tescil başvurusu BOIP'nin resmi web sitesinden çevrimiçi olarak
yapabilmektedir. [8] Bununla birlikte, başvuru BOIP'nin merkez ofisine bizzat
teslim edilebileceği gibi başvuru formu ve gerekli belgeler posta yoluyla da
BOIP'nin merkez ofisine gönderilebilmektedir. Bu işlemler, yerel bir temsilci
veya marka vekili aracılığıyla da gerçekleştirilebilmektedir. Başvuru formunun
Fransızca, Flemenkçe veya İngilizce olarak doldurulması mümkündür.
Yine,
Benelüks Marka Ofisi'ne (BOIP) yapılacak marka başvuruları doğrudan Türk Patent
ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) üzerinden yapılamamakta olup, başvuru işlemlerinin
BOIP'nin kendi sistemi üzerinden gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Ancak,
Madrid sistemi anlatılırken belirtildiği üzere; BOIP, Madrid Protokolü
kapsamında başvuru yapılabilecek bölgelerden olup, Türk Patent ve Marka Kurumu
(TÜRKPATENT) üzerinden Madrid Protokolü kapsamında uluslararası bir marka
başvurusu yapılırken BOIP'nin koruma talep edilen bölgeler arasında seçilmesi
mümkündür. Bu durumda ilgili başvuru WIPO aracılığıyla BOIP'ye iletilmekte
olup, başvurunun WIPO sistemi kullanılarak Türk Patent ve Marka Kurumu
(TÜRKPATENT) üzerinden dolaylı olarak yapılması söz konusu olmaktadır. Ancak,
bu şekilde yapılan başvuru doğrudan Benelüks Marka Ofisi'ne (BOIP) sistemine
yapılan bir başvuru olmayacak ve gerek ücretlendirme gerekse usul açısından
Madrid Protokolü’ne tabi olacaktır.
BOIP,
kendisine yapılan öncelikle başvuruyu şekli ve esas açısından incelemektedir.
Şekli incelemede, formun tamamlanıp tamamlanmadığını ve ödemelerin yapılıp
yapılmadığını kontrol eder. Esas incelemede ise markanın tescil
edilebilirliğini değerlendirir. Başvuru sırasında eksiklikler veya hatalar
tespit edilirse, başvuru sahibine düzeltme yapması için belirli bir süre
verilir.
Eksiklik
tespit edilmemesi veyahut eksikliklerin giderilmesi halinde başvuru, BOIP
Bülteni’nde yayınlanır. Yayınlanma tarihinden itibaren 2 ay süresince üçüncü
şahıslar ilgili başvuruya itirazda bulunabilir. İtirazlar varsa, BOIP
itirazları değerlendirir ve başvuru sahibine bildirir.
İtiraz
süresi sonunda itiraz olmazsa veya itirazlar reddedilirse, marka tescil edilir
ve BOIP Marka Siciline kaydedilir. İlgili markanın BOIP Marka Siciline
kaydedilmesi ile Belçika, Hollanda ve Lüksemburg'da geçerli tek bir marka
koruması sağlanır.
Tescil
edilen bir marka, 10 yıl boyunca BOIP'nin kapsamındaki Belçika, Hollanda ve
Lüksemburg'da geçerli olan koruma hakkından yararlanır. Mevcut tescil süresinin
sona ermesinden 6 ay önce yenileme başvurusunda bulunulabilir. Tescil süresi
sona erdikten sonra 6 ay içinde gecikmiş yenileme başvurusu yapılabilir. Ancak
bu durumda, gecikme ücreti ödenmesi gerekmektedir. Yenileme başvurusu, BOIP'nin
çevrimiçi sisteminden, posta yoluyla veya bizzat teslim edilerek yapılabilir.
Yenileme işlemi başarıyla tamamlanırsa, marka 10 yıllık ek bir süreyle
korunmaya devam eder. Yenileme işlemi yapılmadığı takdirde, marka tescili sona
erer ve markanın koruma hakkı kaybolur.
5- And Dağları Topluluğu Marka
Tescil Sistemi (CAN):
And
Dağları Topluluğu Marka Tescil Sistemi (CAN), And Dağları Bölgesi'nde yer alan
ülkeler (Bolivya, Kolombiya, Ekvator,
Peru) arasında bölgesel bir marka tescil sistemi sağlayan bir kuruluştur.
Bu sistem, üye ülkelerde markaların tek bir başvuru ile tescil edilmesine
olanak tanır.
Başvuru
formu ve gerekli belgeler, CAN'ın merkezi ofisine veya yerel yetkili ofislere
gönderilmelidir. Başvurular genellikle posta yoluyla veya doğrudan teslim
edilerek yapılabilir. Başvuru formu CAN'ın resmi dillerinden biri olan
İspanyolca olarak doldurulmalıdır. Formda marka bilgileri, başvuru sahibinin
bilgileri ve tescil edilecek mal ve hizmetler hakkında bilgiler yer alır. [9]
And
Dağları Topluluğu Marka Tescil Sistemi (CAN) kapsamındaki marka başvurusu da doğrudan
Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) üzerinden yapılamamaktadır. CAN
(Comunidad Andina) marka başvuruları, topluluk ülkelerinin kendi ulusal patent
ofisleri üzerinden yapılmalıdır. Diğer uluslararası tescil
sistemlerinden farklı olarak, And Dağları Topluluğu Marka Tescil Sistemi’ne üye
olan ülkelerin tamamı Madrid Protokolü kapsamında değildir. Bu kapsamda, WIPO
sistemi kullanılarak Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) üzerinden dolaylı
olarak And Dağları Topluluğu Marka Tescil Sistemi’ne başvuru yapılması mümkün
değildir.
CAN,
kendisine iletilen başvuruları öncelikle şekil ve esas açısından inceler. Şekli
inceleme, formun tamamlanıp tamamlanmadığını ve ödemelerin yapılıp
yapılmadığını kontrol eder. Esas inceleme ise markanın tescil edilebilirliğini
değerlendirir. Başvuruda eksiklikler veya hatalar varsa, başvuru sahibine
bunları düzeltmesi için belirli bir süre verilir.
Herhangi
bir eksiklik bulunmaması veyahut eksikliklerin giderilmesi durumunda; başvuru,
CAN’ın resmi bülteninde yayımlanır. And Dağları Topluluğu (CAN) marka tescil
sistemi kapsamında yapılan başvurular için itiraz süresi, başvurunun
yayınlanmasından itibaren 30 gündür. Bu süre boyunca, üçüncü şahıslar başvuruya
itiraz edebilir.
İtiraz
süresi boyunca yapılan itirazlar CAN tarafından incelenir. Başvuru sahibine
itirazlar hakkında bilgi verilir ve itirazlara yanıt verme süresi tanınır.
İtirazlar değerlendirildikten sonra, CAN tarafından bir karar verilir.
İtirazlar kabul edilirse, başvuru reddedilebilir veya düzenlemelere tabi
tutulabilir. İtiraz süresi sonunda itirazlar reddedilirse veya itiraz
yapılmazsa, marka tescil edilir ve CAN Marka Siciline kaydedilir. Bu kayıt, tüm
üye ülkelerde geçerli olan tek bir marka korumasını sağlar.
And
Dağları Topluluğu (CAN) marka tescil sistemi kapsamında, bir markanın tescil
süresi 10 yıldır. Bu süre, markanın tescil tarihinden itibaren başlar ve 10 yıl
boyunca geçerlidir. Markanın korunmasını sürdürmek için tescil süresi sona
ermeden önce, yenileme başvurusu
yapılması gerekmektedir. Yenileme başvurusu, mevcut tescil süresinin bitiminden
6 ay önce yapılabilir. Bu süre zarfında yapılan yenileme başvurusu için normal
ücretler geçerlidir. Tescil süresi sona erdikten sonra 6 ay içinde de yenileme
başvurusu yapılabilir, ancak bu durumda gecikme ücreti ödenmesi gerekir.
Yenileme başvuruları CAN’ın merkezi ofisine veya yetkili ofislere yapılmalıdır.
Yenileme işlemi başarıyla tamamlanırsa, marka 10 yıllık ek bir süreyle
korunmaya devam eder. Yenileme işlemi yapılmadığı takdirde, marka tescili sona
erecek ve markanın koruma hakkı kaybolacaktır.
Av.
Beyza Nur Göksel
Kaynakça:
1. Madrid
Protokolü
2. Markaların
Uluslararası Tesciline İlişkin Madrid Anlaşması ve Bu Anlaşmaya İlişkin
Protokolün Uygulanmasına Dair Yönetmelik
3. https://www.turkpatent.gov.tr/uluslararasi-marka-tescil-sistemi-bilgisi
4. https://www.turkpatent.gov.tr/marka-islem-ucretleri
5. https://madrid.wipo.int/feecalcapp/
6. https://www.euipo.europa.eu/en
7. www.oapi.int
